Σε ειδική εκδήλωση του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) παρουσιάστηκαν οι πρωτοβουλίες που έχουν αναληφθεί τα τελευταία πέντε χρόνια στη διαχείριση των αποβλήτων. Όπως τόνισε ο αρμόδιος υπουργός Θόδωρος Σκυλακάκης, έως το 2026 ο Έλληνας φορολογούμενος θα σταματήσει να πληρώνει πρόστιμα για τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην εκδήλωση:
Το 2019 λειτουργούσαν μόλις τρεις μονάδες επεξεργασίας αποβλήτων και κατασκευάζονταν άλλες πέντε. Σήμερα λειτουργούν 12 και κατασκευάζονται άλλες 19.
Εντός του 2024 αναμένεται να υπογραφεί η σύμβαση για τουλάχιστον πέντε νέες μονάδες, ενώ το πρώτο εξάμηνο του 2025 θα έχει υπογραφεί η σύμβαση κατασκευής για επιπλέον έξι. Με τη δημοπράτηση των υποδομών σε Κω – Κάλυμνο, Νότιο Αιγαίο και Βόρειο Αιγαίο, καθώς και των υποδομών στη Στερεά Ελλάδα, η χώρα ολοκληρώνει το δίκτυο των μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων.
Από το 2019 το τπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας υλοποιεί δράσεις για όλη την πυραμίδα διαχείρισης των αποβλήτων και συγκεκριμένα:
- Την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών. Τα προγράμματα του υπουργείου σκοπεύουν «Τα δημοτικά σχολεία να γίνουν πρωταθλητές στην ανακύκλωση».
- Την πρόληψη αποβλήτων, με βασικό στόχο την εφαρμογή του «πληρώνω όσο πετάω», με κίνητρο στους πολίτες να διαχωρίζουν τα απόβλητά τους στην πηγή
- Την επαναχρησιμοποίηση, με τη δημιουργία κέντρων επαναχρησιμοποίησης υλικών σε όλη τη χώρα
- Την ανακύκλωση, με δημιουργία νέων συστημάτων συλλογής και επεξεργασίας για νέα ρεύματα, όπως έπιπλα, στρώματα, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, απόβλητα στην πρωτογενή παραγωγή, κ.λπ.
- Την ενεργειακή αξιοποίηση, όπου έχει ολοκληρωθεί η σχετική μελέτη για το σύνολο της χώρας και από το 2025 θα υπάρξει η θεσμική προετοιμασία για την εφαρμογή της.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε μείωση της ταφής με στόχο να έχει διαμορφωθεί κάτω από 10% το 2030, σύμφωνα με το υπουργείο, ενώ εκτιμάται ότι έως το 2026 ο Έλληνας φορολογούμενος θα σταματήσει να πληρώνει πρόστιμα για τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων. Ήδη από τις 65 περιπτώσεις προστίμων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση στη Ελλάδα για παράνομες χωματερές το 2019, σήμερα υπάρχουν μόλις 20. Στόχος είναι να μηδενιστούν τα πρόστιμα έως το 2026, όπως τονίστηκε στην εκδήλωση.
Το 2020 που η Γενική Γραμματεία Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων ανέλαβε τη διαχείριση λυμάτων, από τους 482 οικισμούς της χώρας άνω των 2.000 κατοίκων μόλις οι 187 είχαν εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων και δίκτυα μεταφοράς για την κάλυψη του συνόλου των κατοικιών.
Σήμερα:
- Ο αριθμός τους έχει αυξηθεί σε 253
- Για τους υπόλοιπους 229 οικισμούς υλοποιούνται πάνω από 130 έργα στη χώρα
- Ακόμα 60 είτε βρίσκονται σε διαγωνιστική διαδικασία είτε έχουν εγκεκριμένη χρηματοδότηση
- Πάνω από 70 έργα διαχείρισης αστικών λυμάτων στη χώρα μπαίνουν σε τροχιά υλοποίησης με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας
- Συντάσσεται εθνικό σχέδιο κάλυψης αναγκών σε νησιωτικές, ορεινές και ευαίσθητες περιβαλλοντικά περιοχές, για οικισμούς κάτω των 1.000 κατοίκων, καθώς και για αναβάθμιση των εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων, ώστε να μπορεί να εξοικονομηθεί νερό για αρδευτικές εργασίες.
