Σύμφωνο Σταθερότητας: Η απρόσμενη συμμαχία Ισπανίας-Ολλανδίας ανατρέπει τα δεδομένα

Η ενεργειακή κρίση και η απειλή της Ρωσίας ότι θα διακόψει την παροχή προμήθειας φυσικού αερίου εάν δεν πληρώνεται σε ρούβλια, τοποθέτησαν εκτός του προσκηνιακού κάδρου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το μείζον θέμα των αλλαγών του Συμφώνου Σταθερότητας. Στο παρασκήνιο, όμως, συντελούνται διεργασίες και διαβουλεύσεις που δημιουργούν νέα δεδομένα – προοπτικές και έχουν τη δυναμική να βάλουν, πράγματι, την ΕΕ, σε τροχιά μιας νέας εποχής.

Γράφει ο Νώντας Βλάχος@https://indicator.gr/

Η κοινή πρόταση που κατέθεσαν Ισπανία και Ολλανδία για μεταρρυθμίσεις στους δημοσιονομικούς κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αποτελεί μια εντυπωσιακή εξέλιξη και ενδεχομένως να είναι ο προπομπός για μελλοντικές εκπλήξεις, που δύναται να αλλάξουν άρδην τη λειτουργία και την οικονομική «φιλοσοφία» που διέπει την κοινότητα.

  • Άλλωστε, η συζήτηση που έχει ανοίξει εδώ και καιρό για αλλαγές στο Σύμφωνο Σταθερότητας, είναι κατά βάση η αναθεώρηση του οικονομικού μοντέλου και της δομής της ΕΕ, που συνίσταται στην αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία, στην επίτευξη συγκεκριμένων μακροοικονομικών στόχων αναφορικά με τα ελλείμματα και το χρέος, καθώς και στους λελογισμένους προϋπολογισμούς.

Ένα «μοντέλο» που εφαρμόστηκε επί μακρόν στην Ευρώπη, είχε ως κύριους «θιασώτες» τη Γερμανία με τους «δορυφόρους» της και έφτασε το αποκορύφωμά του στα χρόνια του Μνημονίου, όταν ο Ευρωνότος και χώρες όπως η Ελλάδα, αναγκάστηκαν να ακολουθήσουν απαρέγκλιτα τις νόρμες του, προκειμένου να επιβιώσουν οικονομικώς. Στα χρόνια της πανδημίας, κατά τα οποία οι ευρωπαϊκές χώρες απαλλάχθηκαν –προσωρινά- με την εφαρμογή της ρήτρας διαφυγής, από τον «στενό κορσέ» των απαράβατων δημοσιονομικών κανόνων, αποδείχθηκε ότι υπάρχει κι άλλος τρόπος, ένα διαφορετικό οικονομικό μοντέλο.

Η πλειοψηφία των χωρών, ανάμεσα στις οποίες και η Ελλάδα, κατήγαγαν εντυπωσιακά νούμερα οικονομικής ανάκαμψης το 2021, καταδεικνύοντας το εξής: η «συνταγή» που εμπεριέχει μεγαλύτερη δημοσιονομική ευελιξία με προτεραιότητα στις επενδύσεις, περιορίζει τις περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και δεν δεσμεύει τις χώρες με «σκληρούς» μακροιοικονομικούς στόχους, είναι η κατάλληλη για να προσδώσει ισχυρή ανάπτυξη σε μια οικονομία.

Η Γαλλία και οι χώρες του Νότου, έχουν καταστήσει σαφές εδώ και καιρό, ότι επιθυμούν μεταρρυθμίσεις στους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ, και προς ενίσχυση της επιχειρηματολογίας τους, φέρνουν ως τρανό παράδειγμα τους ρυθμούς ανάπτυξης που κατέγραψε η ευρωπαϊκή κοινότητα τα χρόνια της πανδημίας όπου δεν εφαρμοζόταν το Σύμφωνο Σταθερότητας.

  • Το αντίπαλον δέος εντός της ΕΕ, όμως, όπως αυτό εκφράζεται από τη Γερμανία αλλά και από χώρες όπως η Ολλανδία, απέκρουε χωρίς δεύτερη σκέψη την πρόταση για μεταρρυθμίσεις, με το επιχείρημα ότι θα κινδύνευε η οικονομική σταθερότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι μείζονος σημασίας αναμφίβολα το γεγονός ότι η Ολλανδία άλλαξε στάση, συνασπίστηκε με την Ισπανία και κατέθεσε κοινή πρόταση. Για πρώτη φορά προκύπτει σύμπλευση ευρωπαϊκού Βορρά και Νότου σ’ αυτό το ακανθώδες ζήτημα, το οποίο αποτελούσε μια ξεκάθαρη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα.

Η Ολλανδία, ένας ισχυρός πόλος εντός του ευρωπαϊκού Βορρά αλλάζει ρότα και αυτό ενδεχομένως να αποτελεί θρυαλλίδα εξελίξεων και ρηξικέλευθων αλλαγών, που δύναται να επηρεάσουν και τη στάση της Γερμανίας, που επιμένει στη διατήρηση του Συμφώνου Σταθερότητας ως είναι, όταν ολοκληρωθεί το καθεστώς της ρήτρα διαφυγής.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η αρχική πρόθεση της ΕΕ για επαναφορά των δημοσιονομικών κανόνων το 2023, τίθεται υπό σοβαρή επανεξέταση, τόσο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, όσο και λόγω των διεργασιών που λαμβάνουν χώρα εντός της ευρωπαϊκής κοινότητας.