Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της XRTC για την ακτοπλοΐα, το 41% των ελληνικών ακτοπλοϊκών πλοίων που είναι σήμερα δρομολογημένα θα είναι ηλικίας άνω των 40 ετών το 2035. Αυτή η πρόβλεψη υπογραμμίζει την επείγουσα ανάγκη για την ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου, μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Η έλλειψη διαθέσιμων μεταχειρισμένων πλοίων που πληρούν τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς καθιστά την κατασκευή νέων πλοίων τη μόνη βιώσιμη λύση.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι ακτοπλοϊκές εταιρείες είναι πολλαπλές. Μια από τις σημαντικότερες αφορά το είδος των καυσίμων που θα χρησιμοποιούν τα νέα πλοία, καθώς και την εξεύρεση χρηματοδότησης για την κατασκευή τους. Οι αυστηρές περιβαλλοντικές προδιαγραφές που επιβάλλουν οι νέοι κανονισμοί απαιτούν την ανάπτυξη πλοίων που είναι φιλικά προς το περιβάλλον και οικονομικά βιώσιμα. Επιπλέον, τα επιβατηγά-οχηματαγωγά πλοία που θα δραστηριοποιηθούν στις λιμενικές υποδομές των ελληνικών νησιών πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές σε μέγεθος, χωρητικότητα και ελκτικές δυνατότητες, προσαρμοσμένες στις ανάγκες των ελληνικών λιμένων.
Παρά τις προθεσμίες για τη μείωση των αέριων ρύπων, οι τεχνολογικές λύσεις για την αντικατάσταση των παραδοσιακών καυσίμων με ανανεώσιμες πηγές, όπως ο ηλεκτρισμός, τα βιοκαύσιμα, η αμμωνία, το υδρογόνο και η μεθανόλη, δεν έχουν ακόμα επιτευχθεί σε ευρεία κλίμακα. Αυτή η αδυναμία προσαρμογής στις νέες τεχνολογίες αποτελεί σημαντική πρόκληση για τον κλάδο, καθώς η μετάβαση σε πράσινες λύσεις είναι απαραίτητη για τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των ακτοπλοϊκών εταιρειών.
Η αντικατάσταση των παλαιών πλοίων είναι αναπόφευκτη για τις ακτοπλοϊκές εταιρείες. Μεγάλες εταιρείες, όπως η Attica και οι Μινωικές Γραμμές, έχουν ήδη αναλάβει πρωτοβουλίες για την κατασκευή νέων πλοίων. Η Attica έχει συμφωνήσει με τη Stena RoRo για τη μακροχρόνια ναύλωση δύο πλοίων μήκους 200 μέτρων που θα ναυπηγηθούν στην Κίνα. Επιπλέον, η Attica έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας με την ONEX για τη δυνατότητα ναυπήγησης νέων πλοίων και σχεδιάζει την αντικατάσταση των τριών ταχύπλοων Aero με δύο νέα Aero. Ο όμιλος Grimaldi έχει επίσης προχωρήσει σε νέο ναυπηγικό πρόγραμμα για τις Μινωικές Γραμμές.
Το υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής σχεδιάζει τις κάτωθι τρεις παρεμβάσεις στον τομέα της ελληνικής ακτοπλοΐας και των λιμένων για την ενίσχυση του ρόλου των ακτοπλοϊκών εταιρειών:
1. Ανανέωση του ακτοπλοϊκού στόλου με νέα “πράσινα” πλοία, μέσω Σύμπραξης του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, σε ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού €360 εκατ.
2. Χρηματοδότηση της ναυτιλίας από το Ταμείο Ανάκαμψης,
3. “Πρασίνισμα” και ενεργειακός μετασχηματισμός των λιμανιών μας, με έμφαση στην ηλεκτροδότηση ελλιμενιζόμενων πλοίων – το λεγόμενο “cold ironing”, σε συνεργασία και με το Υπουργείο Περιβάλλοντος.
