«Παιχνίδια» με την ίδρυση Νομικής στην Πάτρα – Ο φαύλος κύκλος του πολιτικού λαϊκισμού

  • «Παιχνίδια» με την ίδρυση Νομικής στην Πάτρα

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΛΑΚΑΣΑΣ

Οι καθηγητές της Νομικής Θράκης πνέουν μένεα κατά του υπουργού Παιδείας Κ. Γαβρόγλου, ο οποίος συνδέει τις ιδρύσεις τμημάτων και με τα τοπικά συμφέροντα.


Ο φαύλος κύκλος του πολιτικού λαϊκισμού γύρω από την ίδρυση και λειτουργία νέων πανεπιστημίων και σχολών στην περιφέρεια, αλλά και η αποτυχία των περιφερειακών ΑΕΙ να πείσουν την ελληνική κοινωνία για τον ρόλο τους, αποτυπώνονται με τη νέα διελκυστίνδα και τις αντιδράσεις σχετικά με την απόφαση του υπουργείου Παιδείας να ιδρυθεί τέταρτη Νομική Σχολή, στην Πάτρα. Τα μικροπολιτικά παιχνίδια έχουν απόληξη και στην πολιτική σκηνή αλλά και σε τοπικό επίπεδο ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών. Για το θέμα επιδιώκεται να ενημερωθεί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Προκόπης Παυλόπουλος.

Από τα μέσα της δεκαετίας του ’90, όταν εισέρρευσε πακτωλός ευρωπαϊκών κονδυλίων, ιδρύθηκαν στην περιφέρεια δεκάδες νέα τμήματα και σχολές, στις οποίες βρήκαν θέση καθηγητές από την Αθήνα ή τη Θεσσαλονίκη. Τώρα, εξαιτίας των αντιδράσεων της Νομικής Κομοτηνής στην πρόταση για νέα νομική στην Πάτρα, ο κ. Γαβρόγλου άφησε αιχμές και πάλι για κάποιους που αντιμετωπίζουν τους φοιτητές ως «καταναλωτές σουβλακίων και ως ενοικιαστές rooms to let». Ποιοι; Μάλλον οι τοπικές κοινωνίες και οι τοπικοί παράγοντες (βουλευτές, περιφερειάρχες, δήμαρχοι), οι οποίοι ζητούν ένα ΑΕΙ στον τόπο τους. Δεν αντιδρούν μόνο αυτοί. Πολλοί καθηγητές περιφερειακών ΑΕΙ αντιμετωπίζουν το ίδρυμά τους ως σκαλοπάτι και με την πρώτη ευκαιρία οργανώνουν… απόδραση για άλλο ΑΕΙ κοντά στο σπίτι τους. Η σημερινή Σύνοδος Πρυτάνεων θα αποτελέσει πεδίο μάχης τόσο των πρυτάνεων με τον υπουργό Κώστα Γαβρόγλου όσο και μεταξύ των πρυτάνεων, καθώς υπάρχουν και ισχυρές εσωτερικές αντιπαλότητες εντός της ελληνικής, μικρής, ακαδημαϊκής κοινότητας.

Ειδικότερα, με ένταση αντιδρά η Νομική Θράκης κατά του σχεδίου η Ελλάδα να αποκτήσει τέταρτη Νομική στην Πάτρα. Μάλιστα, οι καθηγητές της πνέουν μένεα κατά του κ. Γαβρόγλου, ο οποίος συνδέει τις ιδρύσεις τμημάτων και με τα τοπικά συμφέροντα. Ενα καίριο επιχείρημα, που ακυρώνει τη θέση Γαβρόγλου, είναι ότι η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας δεν τόλμησε να κλείσει τμήματα ΤΕΙ που αποδεικνύονται απαξιωμένα στη συνείδηση των υποψηφίων, καθώς έχουν ελάχιστη ζήτηση κάθε χρόνο. Χαρακτηριστική ήταν η συνάντηση (τον Φεβρουάριο 2017) του κ. Γαβρόγλου με τον τότε υπουργό Δικαιοσύνης Σταύρο Κοντονή και βουλευτή Ζακύνθου για στήριξη τμήματος ΤΕΙ στη Ζάκυνθο, στο οποίο από τις 80 θέσεις υποψηφίων γενικού λυκείου καλύπτεται ετησίως το 10%.

Μάλιστα, ο κ. Γαβρόγλου για μικροπολιτικούς στόχους έχει την τελευταία διετία προχωρήσει σε «πανεπιστημιοποίηση» των ΤΕΙ μέσω των συγχωνεύσεων με τα γειτονικά τους πανεπιστήμια. Επίσης, για τους ίδιους λόγους η κυβέρνηση συγχώνευσε τα ΤΕΙ Αθηνών και Πειραιώς σε… πανεπιστήμιο, το Δυτικής Αττικής, στο οποίο οι φοιτητές –δύο μήνες μετά την έναρξή του– προχώρησαν σε κατάληψη, διαμαρτυρόμενοι για έλλειψη διδακτικού προσωπικού και την πιθανή αφαίρεση μαθημάτων από το επόμενο εξάμηνο αφού οι διδάσκοντες δεν επαρκούν.
Από την άλλη, μία από τις βασικές ανησυχίες της Νομικής Θράκης είναι ότι θα αποψιλωθεί από φοιτητές και διδάσκοντες. Κατ’ αρχάς καθώς δεν αναπληρώνονται οι θέσεις που μένουν κενές, λόγω συνταξιοδοτήσεων.

Ευάλωτα επιχειρήματα

Παράλληλα, όμως, ήδη, όπως ανέφερε στην «Κ» καθηγητής της σχολής, υπάρχει ανησυχία οι νέοι διδάσκοντές της να ζητήσουν μετάταξη στη Νομική Πατρών, η έδρα της οποίας είναι πιο κοντά στο πατρικό τους. Επίσης, πολλοί νέοι φοιτητές στην Κομοτηνή θα ζητήσουν μετεγγραφή στην Πάτρα. Τα γεγονότα αυτά καταδεικνύουν τα ευάλωτα επιχειρήματα των περιφερειακών ΑΕΙ για την αξία τους. Αφού το νέο (και άρα, εκ προοιμίου) δυναμικό προσωπικό τους θέλει να… δραπετεύσει, πώς στήνεται η ακαδημαϊκή οντότητα;

Ενστάσεις και το 1993

Η πρόταση για ίδρυση τέταρτης Νομικής στην Ελλάδα είχε τεθεί και το 1993 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η μαγιά της Νομικής επρόκειτο να είναι το τμήμα Γενικού Δικαίου του ιδρύματος με το προσωπικό που διέθετε. Και τότε υπήρξε αντίδραση από τη Νομική Θράκης. Ο τότε πρύτανης του Δημοκρίτειου Ιω. Γ. Σχινάς ανέφερε, μεταξύ άλλων, σε άρθρο του στην «Κ» (10/2/1993) «το σύνολο του ΔΕΠ του Γενικού τμήματος Δικαίου αντιστοιχεί στο μισό, περίπου, του ΔΕΠ της Νομικής Θράκης, που επίσης έχει τεράστιες ελλείψεις σε ορισμένες ειδικότητες, και στο τέταρτο, περίπου, του ΔΕΠ των Νομικών Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Κατά συνέπεια, αν ιδρυθεί, η τέταρτη Νομική είναι τεχνικά αδύνατο να ανταποκριθεί έστω και στοιχειωδώς στον ακαδημαϊκό της προορισμό, εκτός αν προσφύγει για τη στελέχωσή της στο επιστημονικό δυναμικό των άλλων Νομικών, παραβαίνοντας ή καταστρατηγώντας την απαγόρευση προκήρυξης θέσεων ΔΕΠ για μία πενταετία». Ωστόσο, η θέση που βάρυνε περισσότερο στη μη ίδρυση της σχολής στο Πάντειο ήταν της Νομικής Αθηνών. «Εμείς είχαμε αποπειραθεί να κάνουμε Νομική επί εποχής Δημητρίου Τσάτσου και Διονυσίου Σπινέλλη. Δεν μας επέτρεψε η Νομική Αθηνών», ανέφερε πρόσφατα στη Βουλή ο Ανδρ. Λοβέρδος, πολιτικός αλλά και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο.

Η πρόταση για ίδρυση τέταρτης Νομικής στην Ελλάδα είχε τεθεί και το 1993 στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Η μαγιά της Νομικής επρόκειτο να είναι το τμήμα Γενικού Δικαίου του ιδρύματος με το προσωπικό που διέθετε. Και τότε υπήρξε αντίδραση από τη Νομική Θράκης. Ο τότε πρύτανης του Δημοκρίτειου Ιω. Γ. Σχινάς ανέφερε, μεταξύ άλλων, σε άρθρο του στην «Κ» (10/2/1993) «το σύνολο του ΔΕΠ του Γενικού τμήματος Δικαίου αντιστοιχεί στο μισό, περίπου, του ΔΕΠ της Νομικής Θράκης, που επίσης έχει τεράστιες ελλείψεις σε ορισμένες ειδικότητες, και στο τέταρτο, περίπου, του ΔΕΠ των Νομικών Αθήνας και Θεσσαλονίκης. Κατά συνέπεια, αν ιδρυθεί, η τέταρτη Νομική είναι τεχνικά αδύνατο να ανταποκριθεί έστω και στοιχειωδώς στον ακαδημαϊκό της προορισμό, εκτός αν προσφύγει για τη στελέχωσή της στο επιστημονικό δυναμικό των άλλων Νομικών, παραβαίνοντας ή καταστρατηγώντας την απαγόρευση προκήρυξης θέσεων ΔΕΠ για μία πενταετία». Ωστόσο, η θέση που βάρυνε περισσότερο στη μη ίδρυση της σχολής στο Πάντειο ήταν της Νομικής Αθηνών. «Εμείς είχαμε αποπειραθεί να κάνουμε Νομική επί εποχής Δημητρίου Τσάτσου και Διονυσίου Σπινέλλη. Δεν μας επέτρεψε η Νομική Αθηνών», ανέφερε πρόσφατα στη Βουλή ο Ανδρ. Λοβέρδος, πολιτικός αλλά και καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο.

Σε πολεμικό κλίμα η Σύνοδος Πρυτάνεων

Το θέμα της ίδρυσης τέταρτης Νομικής Σχολής στην Ελλάδα θα τεθεί και σήμερα, κατά τις εργασίες της Συνόδου Πρυτάνεων στην Αθήνα. Ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου θα κληθεί να απαντήσει στις αντικρουόμενες θέσεις για την αναγκαιότητα μιας τέταρτης νομικής, αλλά και η πρύτανις του Πανεπιστημίου Πατρών Βενετσάνα Κυριαζοπούλου να αιτιολογήσει την απόφαση του ιδρύματός της. Ζητούμενο είναι, σύμφωνα με καθηγητές που μίλησαν στην «Κ», ο κ. Γαβρόγλου να αιτιολογήσει την απόφαση με ακαδημαϊκά, και όχι μόνο πολιτικά, κριτήρια.

Ειδικότερα, η Νομική Θράκης είχε προχωρήσει σε κινητοποιήσεις έως και χθες, χωρίς να αποκλείει την κλιμάκωσή τους. Η γενική συνέλευσή της καταδίκασε τις δηλώσεις του κ. Γαβρόγλου (ανέφερε ότι πολλές σχολές ιδρύθηκαν για να τονωθεί η τοπική οικονομία μέσω της ενοικίασης σπιτιών σε φοιτητές και των καφετεριών, ταχυφαγείων κ.λπ.), οι οποίες χαρακτηρίστηκαν «υποτιμητικές και αλαζονικές εις βάρος μιας σχολής που μετράει μισόν αιώνα λειτουργίας της και το έργο της είναι μετρήσιμο, ποιοτικά και ποσοτικά».

Την ίδια στιγμή, συστάθηκε στη Νομική Κομοτηνής επιτροπή αποτελούμενη από πέντε καθηγητές και πέντε φοιτητές, υπό τον κοσμήτορα. Στόχος της επιτροπής είναι να προασπίσει τη βιωσιμότητα της σχολής. Στην ατζέντα της επιτροπής είναι η προσπάθεια για συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι καθηγητές του Δημοκρίτειου ανησυχούν για ταχύτατη απαξίωση της Νομικής, ακόμη και εντός πενταετίας, εφόσον προχωρήσει η ίδρυση της νέας σχολής στην Πάτρα.

Από την πλευρά τους, και οι ηγεσίες της Νομικής Αθηνών και της Νομικής Θεσσαλονίκης τάσσονται στο πλευρό της Κομοτηνής. «Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση αρνείται να προκηρύξει θέσεις ΔΕΠ στις υπάρχουσες σχολές, με αποτέλεσμα την αποψίλωσή τους, μειώνοντας ταυτοχρόνως τη χρηματοδότησή τους επικαλούμενη έλλειψη χρημάτων, την ίδια αυτή στιγμή ανακοινώνει την ίδρυση μιας νέας νομικής σχολής, για τη στοιχειωδώς αξιοπρεπή συγκρότηση της οποίας θα χρειαστούν πολλαπλάσιες δαπάνες», συνυπογράφουν οι κοσμήτορες των δύο σχολών Κ. Χριστακάκου – Φωτιάδη και Ε. Συμεωνίδου – Καστανίδου σε ΕΚΠΑ και ΑΠΘ, αντιστοίχως.

Από την άλλη, το προεδρείο της Συνόδου των Πρυτάνεων και των αναπληρωτών τους –προεδρεύων της Συνόδου ο Αγγελος Κότιος, πρύτανης του Παν. Πειραιώς– έχει φιλόδοξη ατζέντα με 54 θέματα, μεταξύ των οποίων η χρηματοδότηση των ΑΕΙ, οργανωτικά θέματα της λειτουργίας των ειδικών λογαριασμών κονδυλίων έρευνας που «πλήττονται» από τη μεγάλη γραφειοκρατία, η στέγαση και σίτιση των φοιτητών, η υποστελέχωση των πανεπιστημίων από μέλη ΔΕΠ και διοικητικό προσωπικό, τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά στα ΑΕΙ. Επίσης, θα συζητηθεί το θεσμικό πλαίσιο εισαγωγής φοιτητών στα ΑΕΙ ενόψει και της απόφασης του υπουργείου Παιδείας να καταθέσει στη Βουλή (πιθανότατα τον Ιανουάριο, έπειτα από μία ακόμη μετάθεση της ημερομηνίας) την πρότασή του για το νέο σύστημα εισαγωγής σε αυτά.

Έντυπη