Η πρωτοβουλία ταχύτερης μείωσης του αναβαλλόμενου φόρου (DTC) αποτελεί σημαντική εξέλιξη για τις ελληνικές συστημικές τράπεζες, καθώς επιδιώκουν να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους βάση και να διευκολύνουν την καταβολή μερισμάτων στους μετόχους τους. Η κίνηση αυτή παρουσιάστηκε σε συνάντηση που είχαν οι επικεφαλής των τραπεζών με τον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα. Στη συνάντηση αυτή, οι τραπεζίτες, περιέγραψαν λεπτομερώς το σχέδιο τους για τη μείωση του DTC έως το 2035 αντί του 2041 που είχε αρχικά προβλεφθεί.
Το ποσό των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, το οποίο ανέρχεται συνολικά στα 12,5 δισ. ευρώ για όλες τις συστημικές τράπεζες, προέκυψε από το πρόγραμμα PSI και τις ζημιές που επέφερε αυτό στις τράπεζες. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, οι τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να συμψηφίζουν αυτές τις ζημιές με μελλοντικές φορολογικές υποχρεώσεις. Η αρχική πρόβλεψη για πλήρη απόσβεση μέχρι το 2041 αναθεωρείται, με το σχέδιο να προβλέπει πλέον την ταχύτερη μείωση της υποχρέωσης μέχρι το 2035.
Η επιτάχυνση της αποπληρωμής του DTC προβλέπει σημαντικές μεταβολές στον τρόπο μείωσης της φορολογικής απαίτησης. Οι τράπεζες, που καταγράφουν πλέον κέρδη ύψους 3,7 δισ. ευρώ ετησίως, θα μειώνουν τις αναβαλλόμενες απαιτήσεις πιο γρήγορα, αυξάνοντας τον συντελεστή μείωσης από 20% σε 35%-40% επί του φόρου. Για παράδειγμα, αν μια τράπεζα έχει κέρδη 1 δισ. ευρώ και φορολογείται με 22%, η φορολογική υποχρέωση ανέρχεται σε 220 εκατ. ευρώ. Με τον παλιό συντελεστή 20%, το DTC μειωνόταν κατά 44 εκατ. ευρώ. Με το νέο συντελεστή 40%, το ποσό της μείωσης διπλασιάζεται σε 88 εκατ. ευρώ.
Οι τράπεζες προχωρούν σε αυτή την πρωτοβουλία χωρίς να απαιτείται άμεση έγκριση από τον εποπτικό φορέα SSM ή την Τράπεζα της Ελλάδος. Παρά το γεγονός ότι ο SSM δεν θέτει ρητά το ζήτημα, είναι σαφές πως οι εποπτικές αρχές επιθυμούν την ταχύτερη απόσβεση του DTC, δεδομένων των αυξημένων κερδών και της βελτιωμένης κεφαλαιακής θέσης των τραπεζών. Από την πλευρά τους, οι τράπεζες θέλουν να διασφαλίσουν τη δυνατότητα διανομής μερισμάτων στους μετόχους, κάτι που θα διευκολυνθεί με την ταχύτερη απεμπλοκή από τις υποχρεώσεις του DTC.
Το πλάνο των τραπεζών δεν επηρεάζει άμεσα τη δομή της αναβαλλόμενης φορολογικής απαίτησης, αλλά σηματοδοτεί ένα βήμα προς τη βελτίωση της κεφαλαιακής τους ανεξαρτησίας. Η συνολική υποχρέωση ανέρχεται σε 7,8 δισ. ευρώ, ενώ τα κεφάλαια των τραπεζών υπολογίζονται στα 31 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος του 2024. Ο μηχανισμός των αναβαλλόμενων φορολογικών απαιτήσεων, ο οποίος λειτουργεί ως κρατική εγγύηση, προβλέπει τη μείωση των DTC με βάση τα κέρδη των τραπεζών. Αν, ωστόσο, μια τράπεζα καταγράψει ζημιές, οι απαιτήσεις αυτές ενδέχεται να μετατραπούν σε μετοχές υπέρ του κράτους.
Η Τράπεζα Πειραιώς, κατά τη δημοσίευση των οικονομικών αποτελεσμάτων του τρίτου τριμήνου, θα ανακοινώσει λεπτομέρειες για το πλάνο της. Στόχος της είναι η πλήρης εξόφληση του DTC έως το 2033, δύο χρόνια νωρίτερα από το γενικό χρονοδιάγραμμα. Το παράδειγμα της Πειραιώς θα ακολουθήσουν οι υπόλοιπες τράπεζες, με κάθε μία να εξειδικεύει το πλάνο της βάσει των δικών της κεφαλαιακών και κερδοφοριακών δυνατοτήτων.
Επιπλέον, η σταθερή πιστωτική επέκταση παραμένει βασικός στόχος των διοικήσεων, με τη διανομή δανείων ύψους 3 δισ. ευρώ να συμβάλλει θετικά στην οικονομική δραστηριότητα. Το σχέδιο για ταχύτερη απόσβεση του DTC εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο ενίσχυσης της χρηματοοικονομικής σταθερότητας των ελληνικών τραπεζών και της ενίσχυσης της εμπιστοσύνης στην οικονομία.