Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε αναταραχή στις αγορές με την ανακοίνωση νέων δασμών 25% στον Καναδά και το Μεξικό, καθώς και 10% στην Κίνα. Τα μέτρα αυτά, που θα τεθούν σε ισχύ στις 4 Φεβρουαρίου, αποσκοπούν -σύμφωνα με την κυβέρνηση- στην αντιμετώπιση ζητημάτων όπως η διακίνηση φαιντανύλης και η παράνομη μετανάστευση. Ωστόσο, η αντίδραση της Wall Street ήταν άμεση και έντονη, με τους επενδυτές να εκφράζουν φόβους για επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης.
Οι αντιδράσεις των οικονομικών αναλυτών
Ο πρόεδρος Τραμπ, σε ανάρτησή του στο Truth Social, υπερασπίστηκε την απόφαση, δηλώνοντας: «Θα υπάρξει κάποιος πόνος; Ίσως ναι (και ίσως όχι!). Αλλά θα κάνουμε την Αμερική ξανά μεγάλη και το τίμημα θα αξίζει».
Οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley προειδοποιούν ότι οι δασμοί αυτοί θα έχουν σημαντικές οικονομικές επιπτώσεις. Σύμφωνα με την εκτίμησή τους, η μεξικανική οικονομία πιθανότατα θα εισέλθει σε ύφεση, ενώ ο πληθωρισμός στις ΗΠΑ θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 0,3%-0,6% μέσα στους επόμενους μήνες. Παράλληλα, η ανάπτυξη της αμερικανικής οικονομίας αναμένεται να επιβραδυνθεί κατά 0,7%-1,1%.
Η Evercore ISI εκτιμά ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν σε μείωση των εξαγωγών των ΗΠΑ, πτώση των επενδύσεων και απώλεια θέσεων εργασίας. Ωστόσο, το ομοσπονδιακό κράτος αναμένεται να αυξήσει τα έσοδά του, καθώς η επιβολή των δασμών θα μπορούσε να αποφέρει έως και 1 τρισεκατομμύριο δολάρια μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Η κινεζική αντίδραση και οι γεωπολιτικές επιπτώσεις
Ο Evercore ISI China Strategist, Neo Wang, σχολίασε ότι η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης των δασμών, κατά τη διάρκεια της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς, θεωρήθηκε ιδιαίτερα προσβλητική από την κινεζική κυβέρνηση. Παράλληλα, επισημαίνει ότι ο αρχικός δασμός του 10% μπορεί να είναι ένας μοχλός πίεσης της Ουάσινγκτον στις διαπραγματεύσεις για το TikTok ή για μια ευρύτερη εμπορική συμφωνία.
Ο αναλυτής της JP Morgan για τους τομείς των μετάλλων και εξορύξεων, Bill Peterson, τονίζει ότι οι εταιρείες Alcoa (AA), GrafTech International (EAF) και Cleveland Cliffs (CLF) αναμένεται να δεχτούν το ισχυρότερο πλήγμα. Η Alcoa, για παράδειγμα, έχει περίπου το 40% της παραγωγικής της δυναμικότητας στον Καναδά, με το 70% αυτής να προορίζεται για τις ΗΠΑ. Η νέα πολιτική θα μπορούσε να διαταράξει τις εμπορικές ροές για αρκετά τρίμηνα, επηρεάζοντας σημαντικά τα έσοδά της.
Στην περίπτωση της GrafTech, το εργοστάσιό της στο Μοντερέι του Μεξικού αποτελεί βασικό προμηθευτή των ΗΠΑ. Με τους νέους δασμούς, οι Αμερικανοί πελάτες της μπορεί να στραφούν σε φθηνότερους εγχώριους παραγωγούς ή σε εισαγωγές από την Ινδία, κάτι που έχει ήδη αρχίσει να παρατηρείται στην αγορά. Παράλληλα, η Cleveland Cliffs αντιμετωπίζει κινδύνους λόγω της πρόσφατης εξαγοράς καναδικών περιουσιακών στοιχείων, καθώς μεγάλο μέρος των εσόδων της προέρχεται από τις ΗΠΑ.
Η πιθανή αντίδραση του Πεκίνου
Σύμφωνα με τον στρατηγικό αναλυτή της 22V Research, Michael Hirson, το Πεκίνο δεν αναμένεται να προχωρήσει άμεσα σε επιθετικά αντίμετρα. Οι πιθανές κινήσεις της Κίνας περιλαμβάνουν ήπιες αυξήσεις δασμών ή έμμεσες κυρώσεις, όπως η μετατόπιση αγορών εμπορευμάτων μακριά από τις ΗΠΑ. Ένα σημαντικό διαπραγματευτικό χαρτί της Κίνας είναι ο έλεγχος της διακίνησης φαιντανύλης, ένα ζήτημα που απασχολεί ιδιαίτερα τις ΗΠΑ. Η συνεργασία των δύο χωρών για την πάταξη της διακίνησης αυτού του ναρκωτικού είχε βελτιωθεί από τη συνάντηση Μπάιντεν-Σι το 2023, αλλά το Πεκίνο ενδέχεται να προσφέρει επιπλέον παραχωρήσεις για να κατευνάσει την Ουάσινγκτον.
Αναφορικά με το γενικότερο πλαίσιο των εμπορικών σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, η 22V Research εκτιμά ότι οι δασμοί του 10% πιθανότατα θα είναι μόνο η αρχή. Ο Τραμπ ενδέχεται να επιβάλει επιπλέον μέτρα μετά την αναθεώρηση της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ στις 1 Απριλίου, ειδικά αν οι διαπραγματεύσεις με το Πεκίνο δεν αποδώσουν τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ο Τραμπ, γνωστός για την εμπορική του σκληρότητα, δύσκολα θα σταματήσει εδώ, εκτός αν καταφέρει να διαπραγματευτεί μια ευνοϊκή συμφωνία με την Κίνα.