της Μαίρης Αλεξανδράκη*
Μικροεπενδυτές λογίζονται τα φυσικά πρόσωπα, τα οποία, σε αντίθεση με τον μεγαλοεπενδυτή επιχειρηματία που συσσωρεύει κεφάλαια τοποθετημένα στα μέσα παραγωγής με σκοπό το επιχειρηματικό κέρδος, από απλοί αποταμιευτές που αναβάλλουν την πράξη κατανάλωσης για το μέλλον, εξελίσσονται σε επενδυτές (μη επαγγελματίες).
Το εισόδημα που αποκτούν οι μικροεπενδυτές – φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας από ημεδαπά ή/ και αλλοδαπά μερίσματα ή από υπεραξίες που προκύπτουν από την πώληση μετοχών (εισηγμένων σε οργανωμένη αγορά ή πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης ή μη) υπάγονται στις ακόλουθες φορολογικές ρυθμίσεις:
- Το εισόδημα που προκύπτει από μερίσματα, λόγω διακράτησης μετοχών ιδρυτικών τίτλων ή άλλων δικαιωμάτων συμμετοχής σε κέρδη, καθώς και το εισόδημα από άλλα εταιρικά δικαιώματα υπόκειται από 1.1.2019 σε παρακράτηση φόρου 10% (αντί 15% που ίσχυε κατά τα αμέσως προηγούμενα έτη). Με την παρακράτηση του φόρου αυτού εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση του φυσικού προσώπου φορολογικού κατοίκου Ελλάδας για το συγκεκριμένο είδος εισοδήματος.
Σε περίπτωση που ο μικροεπενδυτής είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής και αποκτά εισόδημα από μερίσματα που διανέμονται από νομικό πρόσωπο (ή νομική οντότητα) εγκατεστημένο στην Ελλάδα και υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχει Σύμβαση Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) μεταξύ της Ελλάδας και της χώρας φορολογικής κατοικίας του φυσικού προσώπου, εφαρμοστέες είναι οι διατάξεις της οικείας ΣΑΔΦ.
- Το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου φυσικού προσώπου -φορολογικού κατοίκου Ελλάδος, (πώληση μετοχών ημεδαπών ή αλλοδαπών εταιρειών, εισηγμένων σε χρηματιστήριο καθώς σε οιαδήποτε άλλη οργανωμένη αγορά/ πολυμερή μηχανισμό διαπραγμάτευσης ή μη εισηγμένων) φορολογείται με συντελεστή 15%.
Διευκρινίζεται ότι αναφορικά με την υπεραξία μεταβίβασης εισηγμένων σε χρηματιστηριακή αγορά μετοχών και άλλων κινητών αξιών, το εισόδημα που τυχόν προκύπτει φορολογείται με συντελεστή 15%, μόνο εφόσον ο μεταβιβάζων συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας με ποσοστό τουλάχιστον μισό τοις εκατό (0,5%) και οι τίτλοι από τους οποίους προκύπτει το εισόδημα έχουν αποκτηθεί μετά την 1.1.2009.
Κατά τον χρόνο της μεταβίβασης δεν απαιτείται η υποβολή αυτοτελούς δήλωσης. Το εισόδημα αυτό θα συμπεριληφθεί στην ετήσια δήλωση φορολογίας εισοδήματος του φυσικού προσώπου και θα φορολογηθεί στο τέλος του έτους.
Περαιτέρω, ως υπεραξία, υπαγόμενη σε φόρο εισοδήματος 15%, νοείται η διαφορά μεταξύ της τιμής κτήσης που κατέβαλε ο φορολογούμενος και της τιμής πώλησης που εισέπραξε. Τυχόν δαπάνες που συνδέονται άμεσα με την αγορά ή την πώληση των τίτλων συμπεριλαμβάνονται στην τιμή κτήσης και την τιμή πώλησης. Σε περίπτωση που οι μεταβιβαζόμενοι τίτλοι είναι εισηγμένοι σε χρηματιστηριακή αγορά, η τιμή κτήσης και η τιμή πώλησης καθορίζονται από τα δικαιολογητικά έγγραφα συναλλαγών, τα οποία εκδίδει η χρηματιστηριακή εταιρεία ή το πιστωτικό ίδρυμα ή οιοσδήποτε φορέας που διενεργεί συναλλαγές.
Σε περίπτωση που ο μικροεπενδυτής είναι φορολογικός κάτοικος αλλοδαπής και ιδίως σε κράτος με τα οποίο η Ελλάδα έχει συνάψει (ΣΑΔΦ), το εισόδημα που τυχόν αποκτά από υπεραξία μεταβίβασης των τίτλων απαλλάσσεται από ελληνικό φόρο εισοδήματος, υπό την προϋπόθεση ότι υποβάλλει ενώπιον της φορολογικής διοίκησης δικαιολογητικά που αποδεικνύουν την αλλοδαπή φορολογική του κατοικία.
Τέλος, τα ως άνω εισοδήματα και υπό προϋποθέσεις επιβαρύνονται με εισφορά αλληλεγγύης.
_______________________________________
*Η Μαίρη Αλεξανδράκη είναι δικηγόρος, ΜΔΕ (www.potamitisvekris.com) και το σημείωμα αυτό συντάχθηκε σε απάντηση ερωτήσεων αναγνωστών.