Δεν μας είναι εύκολο πάντα να παρακολουθούμε το Αμερικανικό νομικό σύστημα, που είναι πολύ διαφορετικό από το δικό μας, αλλά στην περίπτωση των οικονομικών αδικημάτων-εγκλημάτων, συχνά μας αποδεικνύει την αποτελεσματικότητά του.
Συναλλαγές που έχουν γίνει εν κρυπτώ, συχνά έχουν όλες τις γεύσεις κινηματογραφικών ταινιών: Ίντριγκα, αντιπαλότητα οικονομικών και πολιτικών συμφερόντων, κρεβατοκάμαρα. Και φυσικά, τα αποδεικτικά στοιχεία, σπάνια είναι επαρκή. Για να ξεμπλέξουν το κουβάρι οι δικαστικές αρχές, αξιοποιούν εξειδικευμένους ερευνητές με γνώση του πως κινείται το χρήμα, με τεχνολογικά μέσα, αλλά και με τη δυνατότητα που τους δίνει ο νόμος: Διαπραγμάτευση με εμπλεκόμενα μικρότερα ψάρια, προκειμένου να δέσουν τις κατηγορίες για τα μεγάλα. Και την αποτελεσματικότητα αυτής της οργάνωσης των πραγμάτων τη μαρτυρούν πολύ ηχηρά ονόματα που κατά καιρούς βγαίνουν στον αφρό.
Για να αναφέρουμε μερικά παραδείγματα ΜΟΝΟ από καταδικασμένους αξιωματούχους, δεν μπορούμε παρά να ξεκινήσουμε από το Ιλλινόι, όπου ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ Κυβερνήτες από το 1968 και μετά έχουν καταλήξει στα σίδερα της φυλακής. Ένα επίσης ηχηρό όνομα, ήταν αυτό του Δημάρχου του Ντιτρόιτ Kwame M. Kilpatrick. Εκλεγμένος το 2002, έβαλε αμέσως εμπρός το στήσιμο μίας εγκληματικής οργάνωσης μέσα στο Δημαρχείο, που δεν ήταν άσχετη με την πτώχευση τελικά της πόλης το 2013. Πτώχευση της πόλης; Άλλη μία ακατάληπτη έννοια στα καθ’ημάς. Υποτίθεται ότι και στην Ελλάδα έχουμε αποκεντρωμένη διοίκηση. Μόνο που όταν κάποια περιφερειακή διοίκηση τα κάνει θάλασσα, έρχεται η χουβαρντάδικη κεντρική και … παίρνει το βάρος επάνω της. Δηλαδή επάνω μας. Όπως επανειλημμένα κάνει με Συνεταιρισμούς και κρατικές εταιρείες που μοιράζουν bonuses στη διοίκηση, ενώ η επιχείρηση πουλάει κάτω του κόστους και μπορεί για πάνω από τριάντα χρόνια να βγάζει ζημιές. Στο δικό μας σύστημα, αντίστοιχες καταδίκες όπως στην Αμερική, είναι πολύ δύσκολο να προκύψουν, μια και λείπουν τα εργαλεία που υπάρχουν εκεί (ερευνητές- κίνητρα σε κατηγορούμενους- αποτελεσματικοί λογοδοτικοί έλεγχοι). Για τις Ελληνικές αυτές πρακτικές, έχουμε κρατήσει το επιμύθιο.
Επιστροφή στο σήμερα:
Ερευνώντας την πληρωμή 130,000 $ που έκανε η Οργάνωση Τράμπ στην D/S, προφανώς για να εξασφαλίσει τη σιωπή της, έφτασε και σε δεκάδες παράτυπες χορηγήσεις και παραχωρήσεις σε φίλια πρόσωπα: Διαμερίσματα για δωρεάν παραμονή, χρήση αυτοκινήτων,δάνεια κλπ. τα οποία σύμφωνα με τον εκεί αλλά και με τον Ελληνικό νόμο, είναι παροχές σε είδος και φορολογούνται. Και δεν ήταν πάντα σε στελέχη, αλλά και σε πρόσωπα από τα οποία εξαγοράζονταν είτε η σιωπή τους, είτε άλλες εκδουλεύσεις.
Βασικός κατηγορούμενος, ξεχωριστά από την ίδια την Οργάνωση, το επί 50 σχεδόν χρόνια στέλεχος και δεκαετίες οικονομικός Δ/ής της Allen Weisselberg, που προσήχθη με χειροπέδες στο δικαστήριο. Το κατηγορητήριο στέκεται στα δεκαπέντε μόνο τελευταία χρόνια, όπου ο ίδιος ο W. είχε 1.76 εκ $ εξωλογιστικές εισπράξεις για λογαριασμό του.
Συνολικά απαγγέλθηκαν μέσα σε ανοικτό δικαστήριο την περασμένη Πέμπτη, 15 χωριστές κατηγορίες. Και το σύστημα γνωρίζει πως εάν οι επαπειλούμενες ποινές για τον W είναι δυσβάσταχτες, τότε ίσως υποκύψει σε ένα συμβιβασμό με τις δικαστικές αρχές για μείωσή τους, με αντάλλαγμα να δώσει αποδεικτικά στοιχεία εις βάρος του … μεγάλου ψαριού…
Η περίοδος που ξεκινά τώρα, περίπου στο εξάμηνο από την αλλαγή στην προεδρία των ΗΠΑ, μπορεί να έχει ακόμα έντονα τα σημάδια της πολιτικής παρουσίας του τέως προέδρου, αλλά όταν μπαίνουν μπροστά τα γρανάζια της δικαστικής διερεύνησης, αυτή και επεκτείνεται και … κάπου καταλήγει! Πόσο μάλλον που κάποιοι άλλοι του εσωτερικού κύκλου, όπως ο πρώην προσωπικός δικηγόρος και “fixer” Μάικλ Κοέν, αλλά και η πρώην σύζυγος του υιού.
Επιμύθιο: Για το πως οι Αμερικανικές δικαστικές πρακτικές που είδαμε παραπάνω, αλλά κυρίως η αυτονομία της ευθύνης για πολιτείες, πόλεις, εταιρείες, το λεγόμενο “accountability” πρέπει να μπει στο κέντρο των πολιτικών συζητήσεων, δίνει το παράδειγμα των Ελληνικών ναυπηγείων. Ιδεοληψίες για το ποιος είναι καλύτερος «πατερούλης», δεν χωράνε πιά. Γιατί κινδυνεύει ΚΑΙ η Εθνική οικονομία ΚΑΙ η Εθνική Άμυνα από αυτές τις ιδεοληψίες και κανείς δεν εξεγείρεται.
Διαβάζουμε στη Ναυτεμπορική της 21.6.2021 για τις παγκόσμιες ναυπηγήσεις στο άρθρο του Αντώνη Τσιμπλάκη:
Οι νέες παραγγελίες έφτασαν τις 1.127. Το μεγαλύτερο μερίδιο στις νέες ναυπηγήσεις πήρε η Κίνα με 40%, ακολούθησε η Ν. Κορέα με 31% και η Ιαπωνία τρίτη με 11% μερίδιο αγοράς. Η Ευρώπη έμεινε μόλις στο 5%. Εμείς όμως αιθεροβάμονες όπως πάντα, δεν εννοούμε ότι πρέπει να προσπαθούμε εκεί που συναντώνται τα ταλέντα μας και οι δυνατότητες της χώρας με τον παγκόσμιο ρυθμό.
Γράφει ο Θόδωρος Λουκάκης, ομότιμος Καθηγητής του ΕΜΠ στο Protagon.gr:
Πριν 35 χρόνια υπήρχαν άφθονες ναυπηγήσεις εμπορικών πλοίων στην Ευρώπη. Σήμερα το μερίδιο της Ευρώπης έχει περιοριστεί στο 1,9% της παγκόσμιας παραγωγής και τα περισσότερα ναυπηγεία έχουν κλείσει! Από 684 το 2007 έχουν απομείνει 281 το 2019, οπότε έκλεισαν και τα δύο από τα τέσσερα της Κροατίας. Τα από καιρό εγκαταλειμμένα ναυπηγεία στην Ελλάδα είναι ερείπια του εαυτού τους χωρίς ούτε μία πλωτή δεξαμενή σε λειτουργία. Έχουν όμως κοντά στους 1300 εν γένει μη απασχολούμενους εργαζόμενους, μεγάλης συνήθως ηλικίας, οι οποίοι αμείβονται από το Π.Ν. προς περίπου 30 εκατ. ευρώ το χρόνο!
Η προσπάθεια συνεπώς που γίνεται τώρα να αναβιώσουν τα δύο μεγάλα ναυπηγεία για εμπορικές κατασκευές, δεν είναι σύμφωνη με τις αρχές της κοινής λογικής ούτε κατά διάνοια. Και η ευχή: να μην εμπλακεί η ναυπήγηση των νέων φρεγατών του Π.Ν. με τα υπάρχοντα ερείπια ναυπηγείων. Με καμιά κυβέρνηση! Σχετικά, το Ισραήλ μόλις κατασκεύασε τις κορβέτες του στη Γερμανία με ιδιαίτερα συμφέροντες οικονομικούς όρους και τις παρέλαβε όλες έγκαιρα!
Κατακλείδα:
α) Το σύστημα δικαίου που έχουμε, διστακτικά μεν αλλά έχει κάνει την αρχή να υιοθετεί ανταποδοτικές λογικές τα τελευταία χρόνια. Πχ η ποινική αντιμετώπιση του δράστη σήμερα είναι επιεικέστερη, αν στην πράξη έχει αποκαταστήσει τη ζημιά που επέφερε στο θύμα.Αυτή η λογική πρέπει να ενισχυθεί, μια και λειτουργούμε στα πλαίσια της παγκόσμιας οικονομίας. Να πλησιάσουμε τις αποδοτικές πρακτικές των άλλων, και να ξεχάσουμε την αμαρτωλή «Ελληνική ιδιαιτερότητα».
β) Να δοθεί ένα λογικό, αλλά όχι αόριστο χρονοδιάγραμμα, όλοι οι φορείς που χρηματοδοτούνται από το κράτος, να παρουσιάσουν ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ ισοσκελισμένα αποτελέσματα. Επόμενο στάδιο να αναλαμβάνει κάποια ελεγκτική εταιρεία να εκπονεί σχέδιο διάσωσης και ΝΑ ΣΥΜΦΩΝΕΙΤΑΙ με διοίκηση και εργαζόμενους. Τρίτο, αν είναι αδύνατο ή αν δεν συμφωνούν, να οδηγούνται σε πτώχευση, με κάποιες πολύ λίγες εξαιρέσεις (πχ άγονες γραμμές).
γ) Να μην αναλαμβάνει το κράτος να στηρίζει επιχειρήσεις και κλάδους, που μέσα σε έναν κόσμο που αλλάζει, δεν έχουν πια μέλλον. Αλλιώς θα μας ξεπεράσουν όλοι οι άλλοι που κάνουν τα αυτονόητα! Πχ που δεν επενδύουν σε κλάδους που η Ευρώπη ολόκληρη τους έχει χάσει. Παρακολουθούμε άφωνοι την πορεία της Κίνας. Πόσοι όμως γνωρίζουν ότι σε περιοχές και κλάδους που λειτουργούν ΄4-5 παρόμοιες βιομηχανίες, το κράτος δίνει διορία τριών ετών στην πιο αδύναμη να φτάσει σε παραγωγικότητα τις άλλες, διαφορετικά να κλείσει ή να αλλάξει δραστηριότητα; Μία διαδικασία που εποπτεύεται από το ΚΚΚ. Μήπως να το συζητήσουμε και αυτό σαν έσχατη λύση;
Για Σχόλια και προτάσεις, milton@mediarisk.gr
Ο Μίλτων Παπαδάκης είναι Σύμβουλος επιχειρήσεων, επικεφαλής της εταιρείας MEDIARISK και έχει περάσει από σημαντικές θέσεις στην αγορά, όπως αυτή του Εμπορικού Δ/ντού του MEGA Channel, του Διευθύνοντος Συμβούλου της CARAT Hellas κ.α. Έχει πτυχία Μαθηματικών, Marketing και Νομικής.