Οι τέσσερις συστημικές τράπεζες της Ελλάδας έχουν επιτύχει μια σημαντική μείωση των κόκκινων δανείων τους, φέρνοντας τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (ΜΕΑ) τους σε επίπεδα που πλησιάζουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024, το συνολικό απόθεμα των κόκκινων δανείων των τραπεζών είχε μειωθεί στα 5,5 δισ. ευρώ. Αυτή η εξέλιξη δεν αποτελεί μόνο μια επιτυχία για τις ίδιες τις τράπεζες, αλλά και για την ελληνική οικονομία στο σύνολό της, καθώς η απελευθέρωση κεφαλαίων από τις τράπεζες μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση των χορηγήσεων προς την πραγματική οικονομία.
Ο Ρόλος του Σχήματος Προστασίας Ενεργητικού «Ηρακλής»
Η σημαντική αυτή μείωση δεν θα ήταν δυνατή χωρίς την εφαρμογή του Σχήματος Προστασίας Ενεργητικού «Ηρακλής». Το πρόγραμμα αυτό, το οποίο ξεκίνησε το 2019, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μείωση των ΜΕΑ, με τις ελληνικές τράπεζες να μειώνουν τους δείκτες τους από το 45% που ήταν το 2019 σε μονοψήφια νούμερα. Το πρόγραμμα «Ηρακλής» επέτρεψε στις τράπεζες να τιτλοποιήσουν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και να τα απομακρύνουν από τους ισολογισμούς τους, μειώνοντας ταυτόχρονα τις απαιτούμενες προβλέψεις και απελευθερώνοντας έτσι σημαντικά κεφάλαια.
Η επιτυχία του πρώτου προγράμματος οδήγησε στην επέκτασή του με τη μορφή του «Ηρακλή ΙΙΙ», το οποίο θα φέρει τον δείκτη ΜΕΑ και των μη συστημικών τραπεζών, όπως της Attica Bank και της Παγκρήτιας Τράπεζας, στα επίπεδα του 3% από άνω του 60%. Οι δύο αυτές τράπεζες αναμένεται να συγχωνευθούν τον Σεπτέμβριο, δημιουργώντας τον πέμπτο τραπεζικό πόλο στην Ελλάδα, γεγονός που θα ενισχύσει περαιτέρω τη σταθερότητα και την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τραπεζικού τομέα.
Eurobank
Η Eurobank πρωτοστατεί στη μείωση των κόκκινων δανείων με τον χαμηλότερο δείκτη ΜΕΑ, ο οποίος διαμορφώθηκε στο 3,1% στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024. Η τράπεζα κατόρθωσε να μειώσει το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων της στα 1,3 δισ. ευρώ, καταγράφοντας θετικό σχηματισμό νέων ΜΕΑ μόλις 125 εκατ. ευρώ. Οι προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις μειώθηκαν κατά 12,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, γεγονός που αντικατοπτρίζει τη βελτίωση της ποιότητας του δανειακού χαρτοφυλακίου της.
Τράπεζα Πειραιώς
Η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία διατηρούσε τον πιο επιβαρυμένο ισολογισμό από τις τέσσερις, σημείωσε επίσης εντυπωσιακές επιδόσεις. Τα ΜΕΑ του Ομίλου μειώθηκαν στα 1,3 δισ. ευρώ στο τέλος Ιουνίου 2024, από 2 δισ. ευρώ το προηγούμενο έτος, με τον δείκτη ΜΕΑ να υποχωρεί στο 3,3%. Η τράπεζα πέτυχε αυτή τη μείωση παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες, κάτι που επιβεβαιώνει τη στρατηγική της αποτελεσματικότητα.
Εθνική Τράπεζα
Η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος κατέγραψε σημαντική πρόοδο στη μείωση των κόκκινων δανείων της, μειώνοντας τα ΜΕΑ της στα 1,2 δισ. ευρώ το δεύτερο τρίμηνο του 2024, με τον δείκτη ΜΕΑ να διαμορφώνεται στο 3,3%. Σε επίπεδο Ομίλου, τα ΜΕΑ μειώθηκαν κατά 0,1 δισ. ευρώ σε τριμηνιαία βάση και διαμορφώθηκαν σε 1,2 δισ. ευρώ το β’ τρίμηνο του 2024. Οι οργανικές ροές νέων ΜΕΑ ήταν αμελητέες, επιτρέποντας την ομαλοποίηση του κόστους πιστωτικού κινδύνου.
Alpha Bank
Η Alpha Bank επίσης κατέγραψε σημαντική πρόοδο στη μείωση των κόκκινων δανείων της. Συγκεκριμένα, τα ΜΕΑ της τράπεζας μειώθηκαν κατά 0,5 δισ. ευρώ σε τριμηνιαία βάση και κατά 1,3 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, φθάνοντας τα 1,7 δισ. ευρώ στο τέλος του δεύτερου τριμήνου του 2024. Ο δείκτης ΜΕΑ της τράπεζας μειώθηκε στο 4,7%, ενώ το κόστος πιστωτικού κινδύνου υποχώρησε σημαντικά, ενισχύοντας περαιτέρω τη σταθερότητα του Ομίλου.
Οι Προοπτικές για το Μέλλον
Η μείωση των κόκκινων δανείων δεν είναι μόνο ένα σημάδι της βελτίωσης της οικονομικής υγείας των τραπεζών, αλλά αποτελεί και βασικό παράγοντα για την ενίσχυση της ικανότητάς τους να χρηματοδοτούν την πραγματική οικονομία. Η απελευθέρωση κεφαλαίων που προηγουμένως ήταν δεσμευμένα για την κάλυψη επισφαλειών, επιτρέπει στις τράπεζες να αυξήσουν τις χορηγήσεις προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά, συμβάλλοντας έτσι στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Παρά την πρόοδο, οι προκλήσεις δεν λείπουν. Οι τράπεζες θα πρέπει να διατηρήσουν τη δυναμική τους στη μείωση των ΜΕΑ και να συνεχίσουν να προσφέρουν χρηματοδότηση σε βιώσιμους όρους. Ο έλεγχος των νέων ΜΕΑ παραμένει κρίσιμος, ιδίως ενόψει των συνεχιζόμενων οικονομικών αβεβαιοτήτων στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Συνολικά, οι εξελίξεις στον τραπεζικό τομέα της Ελλάδας δείχνουν ότι οι τράπεζες βρίσκονται σε μια τροχιά επιστροφής στην κανονικότητα. Οι επιτυχίες στη μείωση των κόκκινων δανείων δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μια πιο σταθερή και υγιή τραπεζική αγορά, έτοιμη να στηρίξει την οικονομική ανάκαμψη της χώρας. Οι προοπτικές είναι θετικές, αλλά απαιτείται συνεχής προσπάθεια και προσαρμοστικότητα στις νέες συνθήκες.
Κωνσταντίνος Γκουγκάκης
