Η πρόσφατη εκτόξευση του κινεζικού πυραύλου Long March 6A, που είχε ως στόχο την ανάπτυξη των πρώτων 18 δορυφόρων για το νέο σύστημα δορυφορικού Διαδικτύου της Κίνας, γνωστό ως Qianfan, κατέληξε σε καταστροφικό αποτέλεσμα. Το ανώτερο στάδιο του πυραύλου εξερράγη λίγο μετά την εκτόξευση, δημιουργώντας ένα τεράστιο σύννεφο διαστημικών σκουπιδιών που τώρα περιφέρεται γύρω από τον πλανήτη. Η είδηση αυτή έρχεται ως ανησυχητική εξέλιξη, όχι μόνο για την Κίνα αλλά και για τη διεθνή κοινότητα, καθώς τα διαστημικά σκουπίδια αποτελούν ήδη έναν σοβαρό κίνδυνο για τη διαστημική δραστηριότητα.
Σύμφωνα με την αμερικανική Διοίκηση Διαστήματος (USSPACECOM), από την έκρηξη του ανώτερου σταδίου του πυραύλου δημιουργήθηκαν τουλάχιστον 300 ανιχνεύσιμα θραύσματα. Αυτά τα θραύσματα, με διάμετρο τουλάχιστον 10 εκατοστά, μπορούν να παρακολουθούνται με επίγεια ραντάρ και τηλεσκόπια, ενώ είναι βέβαιο πως υπάρχουν και πολλά μικρότερα αντικείμενα που δεν είναι δυνατό να παρακολουθηθούν. Αυτά τα μικρά αντικείμενα, παρά το μικρό τους μέγεθος, μπορούν να προκαλέσουν σημαντική ζημιά σε δορυφόρους και διαστημικά σκάφη λόγω των υψηλών ταχυτήτων που αναπτύσσουν σε τροχιά.
Το περιστατικό αυτό είναι ένα κακό ξεκίνημα για το σύστημα Qianfan, το οποίο σχεδιάζεται να ανταγωνιστεί το Starlink της SpaceX. Στην τελική του μορφή, το Qianfan προβλέπεται να περιλαμβάνει έναν αστερισμό 14.000 δορυφόρων σε χαμηλή τροχιά γύρω από τη Γη, παρέχοντας υπηρεσίες δορυφορικού Διαδικτύου σε παγκόσμιο επίπεδο. Ωστόσο, το συγκεκριμένο περιστατικό αναδεικνύει τις προκλήσεις που σχετίζονται με την εκτόξευση και λειτουργία ενός τόσο μεγάλου αριθμού δορυφόρων, καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η δραστηριότητα στο διάστημα.
Η έκρηξη του πυραύλου Long March 6A δεν ήταν η πρώτη περίπτωση κατά την οποία το ανώτερο στάδιο αυτού του τύπου πυραύλου διαλύεται έξω από την ατμόσφαιρα. Τον Νοέμβριο του 2022, ένα παρόμοιο περιστατικό είχε σημειωθεί μετά την εκτόξευση του μετεωρολογικού δορυφόρου Yunhai-3, δημιουργώντας 533 ανιχνεύσιμα θραύσματα. Αυτά τα περιστατικά εγείρουν σοβαρές ανησυχίες για την ασφάλεια των διαστημικών αποστολών και την ανάγκη για καλύτερη διαχείριση των διαστημικών απορριμμάτων.
Η αύξηση των διαστημικών σκουπιδιών είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα που επιδεινώνεται καθώς όλο και περισσότερες χώρες και εταιρείες εμπλέκονται στην εκτόξευση δορυφόρων. Η Ευρωπαϊκή Διαστημική Υπηρεσία (ESA) εκτιμά ότι σήμερα κινούνται γύρω από τη Γη περίπου 10.000 ενεργοί δορυφόροι, εκ των οποίων οι 6.000 ανήκουν στο σύστημα Starlink της SpaceX. Επιπλέον, εκτιμάται ότι υπάρχουν περίπου 40.500 διαστημικά σκουπίδια με διάμετρο άνω των 10 εκατοστών και 130 εκατομμύρια αντικείμενα με διάμετρο άνω του ενός χιλιοστού που περιφέρονται γύρω από τον πλανήτη.
Η Όντρεϊ Σέιφερ, αντιπρόεδρος της αμερικανικής εταιρείας Slingshot Aerospace, σχολίασε ότι ακόμη και ένα μικρό ποσοστό των εκτοξεύσεων που απαιτούνται για την ανάπτυξη του κινεζικού αστερισμού δορυφόρων θα αποτελούσε μια μη βιώσιμη προσθήκη στα διαστημικά σκουπίδια. Υπογράμμισε τη σημασία της τήρησης των υφιστάμενων κατευθυντήριων γραμμών για τη μείωση της παραγωγής νέων διαστημικών σκουπιδιών, καθώς η τρέχουσα κατάσταση είναι ήδη εξαιρετικά επιβαρυμένη.
Το περιστατικό με τον πύραυλο Long March 6A καταδεικνύει τις προκλήσεις που συνδέονται με την ταχύτατη ανάπτυξη νέων διαστημικών τεχνολογιών και την ανάγκη για υπεύθυνη διαχείριση των διαστημικών πόρων. Καθώς η Κίνα και άλλες χώρες συνεχίζουν την κούρσα για την ανάπτυξη δορυφορικών συστημάτων, η διεθνής κοινότητα καλείται να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των διαστημικών σκουπιδιών και να διασφαλίσει την ασφάλεια και τη βιωσιμότητα του διαστημικού περιβάλλοντος.
