της Α. Μάλλιου δικηγόρου ΜΔΕ – οικονομολόγου*
Οι προαναγγελθείσες νομοθετικές παρεμβάσεις της νέας Κυβέρνησης στη φορολογία αφορούν στην άμεση βελτίωση της ρύθμισης των 120 δόσεων και στη μείωση των φορολογικών συντελεστών Φ.Π.Α. στα είδη διατροφής και εστίασης. Mε μεταγενέστερη έναρξη ισχύος, aφορούν και στη μείωση σταδιακά από το έτος 2020 των φορολογικών συντελεστών στη φορολογία εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, στην ειδική εισφορά αλληλεγγύης, στον παρακρατούμενο φόρο μερισμάτων, στο τέλος επιτηδεύματος, στον ΕΝΦΙΑ, στη φορολογία που σχετίζεται με την οικοδομική δραστηριότητα και τη μεταπώληση ακινήτων κ.ά. Απομένει να δούμε την ταχύτητα πραγματοποίησης των εξαγγελιών αυτών, τον σταδιακό σε σχέση με τα φορολογικά έτη ορίζοντα τους καθώς και το ύψος των σχετικών μειώσεων.
Είναι προφανές ότι η μείωση του βάρους της υπερφορολόγησης θα συμβάλει θετικά στη δυνατότητα κατανάλωσης και αποταμίευσης. Επιπρόσθετα, θα συμβάλει και στη δημιουργία υψηλότερου βαθμού φορολογικής συνείδησης. Αφού, σιγά-σιγά, οι οφειλόμενοι φόροι θα συμβαδίζουν με την αληθή φοροδοτική ικανότητα των βαρυνόμενων και θα συνδέονται άμεσα με πράγματι κτηθείσα από αυτούς φορολογική ύλη. Ακολούθως, η αύξηση του βαθμού φορολογικής συνείδησης θα διευρύνει τη φορολογική βάση και θα αυξήσει εντέλει τα φορολογικά έσοδα. Με περαιτέρω συνέπεια, να καταστεί πιο αποτελεσματική η δυνατότητα αναδιανομής εισοδημάτων και κεφαλαίων στις ασθενέστερες εισοδηματικές τάξεις.
Αυτά θα συμβούν υπό την προϋπόθεση ότι παράλληλα με τη φορολογική ελάφρυνση θα λειτουργήσει αποτελεσματικά και ο φορολογικός – ελεγκτικός μηχανισμός. Και μάλιστα, θα λειτουργήσει με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην καταλείπεται αμφιβολία ούτε για την ταχύτητα ούτε και για την αποτελεσματικότητα της παρέμβασής του. Με τον συνδυαστικό αυτόν τρόπο φορολογικής ελάφρυνσης και εντατικού ελέγχου της φορολογικής συμμόρφωσης, θα περιοριστεί η φοροδιαφυγή και θα διευρυνθεί η φορολογητέα ύλη.
Παράλληλα, όμως, με τις εξαγγελίες αυτές που αναμένουμε να νομοθετηθούν άμεσα, θα πρέπει η νέα Κυβέρνηση και ειδικότερα το αρμόδιο υπουργείο, να φροντίσει για την άμεση νομοθετική βελτίωση επιμέρους ζητημάτων που σήμερα δημιουργούν δυσχέρειες. Δυσχέρειες, που λειτουργούν ως αντικίνητρα επενδύσεων και κατά αποτέλεσμα παρεμποδίζουν την προσέλκυση αλλοδαπών κεφαλαίων καθώς και τον αναγκαίο επαναπατρισμό ημεδαπών.
Ενδεικτικά αναφέρουμε την ανάγκη να επανεξετασθεί το καθεστώς του Ε.Φ.Α., οι γραφειοκρατικές προϋποθέσεις εξαίρεσης από τον οποίο καθιστούν προβληματική την επένδυση αλλοδαπών κεφαλαίων σε ακίνητα σημαντικής αξίας στη χώρα. Θα πρέπει να επανελεγχθεί το φορολογικό καθεστώς των ΑΕΕΑΠ, ώστε τελικώς να μην επιβαρύνονται με φόρο εισοδήματος επί των χρηματικών τους διαθεσίμων, επιβάρυνση που τις καθιστά μη ανταγωνιστικές έναντι ομοειδών εταιρειών της αλλοδαπής. Θα πρέπει να εξεταστούν οι φορολογικοί κανόνες ενσωμάτωσης αλλοδαπών νομικών οντοτήτων που δεν αναγνωρίζονται από την ελληνική έννομη τάξη, αλλά οι οποίες συνιστούν οικονομική πραγματικότητα στην αλλοδαπή. Θα πρέπει επιτέλους να υιοθετηθεί με σαφή και διαυγή τρόπο η προβλεπόμενη από τον ΟΟΣΑ διαδικασία διαιτησίας σε διακρατικές φορολογικές διαφορές. Θα πρέπει να οριοθετηθούν σαφέστερα και με μεγαλύτερη ασφάλεια τα όρια της τεχνητής μεθόδευσης, ώστε να υφίσταται ασφάλεια δικαίου στις συναλλαγές. Θα πρέπει να προσαρμοσθεί άμεσα το φορολογικό καθεστώς των εταιρικών μετασχηματισμών, μετά την πρόσφατη σχετική νομοθετική αναθεώρηση του πλαισίου τους. Θα πρέπει να ξεκαθαριστούν τα όρια και να καταστεί σαφές ότι ο φορολογούμενος δύναται να επικαλείται και να χρησιμοποιεί ισχυρισμούς και αποδεικτικά στοιχεία ακόμη και αν αυτά δεν τέθηκαν υπόψη της φορολογικής αρχής κατά τον φορολογικό καταλογισμό. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να διερευνήσουμε μήπως έχει έρθει ο καιρός να επανεξετασθεί η δυνατότητα να αποκτήσουν και πάλι δύο βαθμούς δικαιοδοσίας (προσφυγή και έφεση) οι σοβαρές και άνω του ποσού διαφοράς 150.000 ευρώ, φορολογικές υποθέσεις.
Τα πολλά επιμέρους ζητήματα μπορεί να φαίνονται μικρής σημασίας. Όμως, αθροιζόμενα, αυτά επηρεάζουν σημαντικά την οικονομική ζωή και δημιουργούν αφιλόξενες συνθήκες στους επενδυτές και φορολογούμενους στη χώρα. Ίσως, λοιπόν, ήρθε ο καιρός να εξετάσουμε και τα επιμέρους και με προσεκτικές νομοθετικές παρεμβάσεις να προχωρήσουμε σε διορθώσεις και προσαρμογές.
____________________________________________________________________
*Η Α. Μάλλιου ασχολείται με το φορολογικό δίκαιο, είναι εταίρος της δικηγορικής εταιρείας «ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ – ΒΕΚΡΗΣ» (www.potamitisvekris.com) και εκδότης του νομικού – φορολογικού περιοδικού «ΔΕΛΤΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ» (www.dfn.gr).