Μπορεί να φταίει για όλα η πανδημία; Η αλήθεια είναι ότι μετά την αισθητή συρρίκνωση της διεθνούς οικονομίας το 2020, οι πρώτες ενδείξεις ανάκαμψης είχαν πυροδοτήσει απρόσμενα υψηλή ζήτηση για ενέργεια σε όλον τον κόσμο. Μέσα σε λίγους μήνες η τιμή χονδρικής για το πετρέλαιο στην Ευρώπη πολλαπλασιάστηκε, φτάνοντας σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Εκτός από την υψηλή ζήτηση υπάρχουν όμως και άλλοι παράγοντες, που συμβάλλουν στην άνοδο των τιμών: μείωση των αποθεμάτων φυσικού αερίου στις περισσότερες αγορές, οι περιορισμοί στις εξαγωγές από την πλευρά των παραγωγών, αλλά και η «αλμυρή» φορολόγηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.
Σύμφωνα με το οικονομικό πόρταλ Verivox, το κόστος των νοικοκυριών για φυσικό αέριο έχει τριπλασιαστεί από τον Ιανουάριο του 2021. Στις αγορές άμεσης παράδοσης (spot), που διαπραγματεύονται βραχυπρόθεσμα συμβόλαια, οι τιμές έχουν μάλιστα επταπλασιαστεί! Σήμερα η τιμή της κιλοβατώρας έχει φτάσει τα 150 ευρώ, ενώ υπό ομαλές συνθήκες δεν ξεπερνά τα 10-25 ευρώ. Το Verivox υπολογίζει ότι για ένα νοικοκυριό με ετήσια κατανάλωση 20.000 κιλοβατώρες το κόστος για φυσικό αέριο τον Δεκέμβριο του 2021 κυμαίνεται γύρω στα 1.704 ευρώ, σε ετήσια βάση, ενώ στις αρχές του 2021 δεν ξεπερνούσε τα 1.162 ευρώ.
Σχεδόν 50% η αύξηση στο φυσικό αέριο, 40% στο πετρέλαιο
Παρόμοια εξέλιξη παρατηρείται στις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης. Τον Ιανουάριο του 2021 η τιμή – εκτός των φόρων – για 100 λίτρα πετρέλαιο κυμαινόταν στα 49 ευρώ, ενώ σήμερα φτάνει τα 69 ευρώ. Πρόκειται για μία αύξηση 41%. «Η τιμή του πετρελαίου ακολουθεί κατά κανόνα τις τιμές των πρώτων υλών» τονίζει ο Τόρστεν Στορκ. «Στη διάρκεια της πανδημίας είχαν υποχωρήσει σε ιστορικά χαμηλά. Αυτή τη στιγμή κυμαίνονται σε επίπεδα ανώτερα από εκείνα που είχαν διαμορφωθεί προ κρίσης. Με την αύξηση της φορολόγησης για το διοξείδιο του άνθρακα η ανοδική πορεία μάλλον θα συνεχιστεί». Τελικά και ο λογαριασμός για το ηλεκτρικό ρεύμα παίρνει την ανιούσα και αυξάνεται κατά 18,4% στην περίοδο από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2021. Για ένα νοικοκυριό με ετήσια κατανάλωση 4.000 κιλοβατώρες η αύξηση αυτή συνεπάγεται ένα επιπλέον κόστος 215 ευρώ, σε ετήσια βάση.
Μεγάλες οι φορολογικές επιβαρύνσεις
Στο πρόσφατο παρελθόν πολλοί καταναλωτές είχαν καταφύγει στη λύση ενός εναλλακτικού ή discount παρόχου. Ωστόσο τελευταία πολλοί από αυτούς τους παρόχους κηρύσσουν πτώχευση, καθώς είχαν προσελκύσει πελάτες με ιδιαίτερα χαμηλά τιμολόγια και δεν μπορούν πλέον να ανταποκριθούν στο αυξημένο κόστος για αγορές άμεσης παράδοσης. Σε αυτή την περίπτωση ο καταναλωτής δεν μένει βέβαια χωρίς ρεύμα. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία μεταφέρεται αυτομάτως στον βασικό πάροχο της περιοχής του, που συνήθως είναι μία δημοτική επιχείρηση. Ωστόσο, σε αυτή την περίπτωση εντάσσεται συνήθως στο τιμολόγιο για νέους πελάτες, που είναι μάλλον «τσιμπημένο». Για παράδειγμα, στη δημοτική επιχείρηση Rheinenergie της Κολωνίας ο παλαιός πελάτης πληρώνει 30,76 λεπτά ανά κιλοβατώρα, ενώ ο νέος πελάτης 72,8 λεπτά. Ο λόγος για τη δυσμενή αυτή μεταχείριση: μόνο στην Κολωνία υπολογίζεται ότι η χρεοκοπία εναλλακτικών παρόχων αφορά δεκάδες χιλιάδες καταναλωτές. Εάν όλοι αυτοί αναζητήσουν νέο πάροχο στη δημοτική επιχείρηση, τότε εκείνη θα πρέπει να καταβάλει ένα ιδιαίτερα αυξημένο κόστος στις αγορές άμεσης παράδοσης για να εξασφαλίσει γρήγορα μία ποσότητα ενέργειας, την οποία μέχρι πρότινος δεν θεωρούσε απαραίτητη.
Αυξημένο κόστος και για βιομηχανικούς πελάτες
Πηγη: DW