Τα τελευταία δέκα χρόνια, κατά τα οποία αναλώσαμε τις δυνάμεις μας για την αντιμετώπιση της ελληνικής κρίσης και την αναδιάταξη της ελληνικής οικονομίας, πέρα από τα σύνορά μας έχει ενταθεί ένας ακήρυκτος πόλεμος. Πόλεμος, μεταξύ των κρατών που συγκεντρώνουν στο έδαφός τους δραστηριότητες, μέσα παραγωγής καθώς και πηγές εισοδήματος και περιουσίας και των κρατών που δεν διαθέτουν κάτι από όλα αυτά και επιδιώκουν να προσελκύσουν τα εισοδήματα και την περιουσία που έχει παραχθεί στα πρώτα. Παραδοσιακά, η δεύτερη κατηγορία επιχειρούσε την προσέλκυση κεφαλαίων και περιουσίας με τη χρησιμοποίηση κινήτρων, όπως η παροχή καθεστώτων αδιαφάνειας ως προς το κεφάλαιο και τον φορέα του και η παροχή ιδιαιτέρως ευνοϊκών φορολογικών καθεστώτων.
Διαχρονικά, τόσο η ΕΕ όσο και ο ΟΟΣΑ λαμβάνουν μέτρα, προκειμένου να περιορίσουν το φαινόμενο. Τελευταία, οι προσπάθειες έχουν ενταθεί στο πεδίο της διαφάνειας ως προς το σωρευμένο κεφάλαιο και τον πραγματικό δικαιούχο αυτού. (βλ. ενδεικτικά στο επίπεδο του ΟΟΣΑ την «πολυμερή συμφωνία αρμοδίων αρχών για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών χρηματοοικονομικών λογαριασμών σύμβαση για την αυτόματη ανταλλαγή»- ν.4428/2016). Παράλληλα και ως προς τα προνομιακά φορολογικά καθεστώτα, ο πρόσφατος κύριος στόχος τόσο της Ε.Ε. όσο και του Ο.Ο.Σ.Α. είναι ο περιορισμός της διάβρωσης της φορολογητέας ύλης και ιδίως ο περιορισμός της μεταφοράς της από τον τόπο που αυτή παράχθηκε προς άλλο κράτος και με μοναδικό σκοπό την αποφυγή καταβολής φόρου. Έτσι, πλέον και με αρκετά νομοθετήματα, επιχειρείται η δημιουργία αμυντικού πλέγματος έναντι της προσπάθειας δημιουργίας συνθηκών τεχνητής μεθόδευσης, με μοναδικό ή κύριο σκοπό, όχι οικονομικό, αλλά την καταχρηστική φοροαποφυγή.
Μέσα στο πλαίσιο αυτό και προκειμένου να εξασφαλίσει η χώρα συνθήκες εξωστρέφειας και να καταστεί ευχερής η προσέλκυση κεφαλαίων –ελληνικών και αλλοδαπών- τα οποία βρίσκονται στην αλλοδαπή, θα πρέπει να ληφθούν προσεκτικά υπόψη οι διεθνείς εξελίξεις. Και κυρίως, θα πρέπει η ιδιωτική οικονομία να αποδεχτεί ότι πλέον η χρησιμοποιήση αδιαφανών σχημάτων, όπως οι υπεράκτιες εταιρείες στους φορολογικούς παραδείσους εκτός από παράνομη είναι και απολύτως ξεπερασμένη και πάντως δεν παρέχει ασφάλεια. Παράλληλα, η κρατική εξουσία στο σύνολο της (νομοθέτης, φορολογική διοίκηση και δικαστής) θα πρέπει να αντιληφθεί ότι η ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας δεν εξαντλείται πλέον εντός των συνόρων μας. Προκειμένου να επιτευχθεί η ανάπτυξη, θα πρέπει να γίνει αποδεχτός χωρίς φοβικό σύνδρομο ο φορολογικός σχεδιασμός. Έτσι, καθίσταται απολύτως αναγκαία η θεσμοθέτηση (νομοθέτης) και κυρίως η εφαρμογή (φορολογική διοίκηση) και ο έλεγχος (δικαστική εξουσία) κριτηρίων που θα διαχωρίζουν το αποδεκτό και νόμιμο φορολογικό πλεονέκτημα, από την καταχρηστική και παράνομη φοροδιαφυγή.
_____________________________________________________________________
*Η Α. Μάλλιου ασχολείται με το φορολογικό δίκαιο, είναι εταίρος της δικηγορικής εταιρείας «ΠΟΤΑΜΙΤΗΣ – ΒΕΚΡΗΣ» (www.potamitisvekris.com) και εκδότης του νομικού – φορολογικού περιοδικού «ΔΕΛΤΙΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ» (www.dfn.gr).