Η απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed) να μειώσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης, μειώνοντας το εύρος των επιτοκίων μεταξύ 4,75% και 5%, έχει τραβήξει την προσοχή τόσο της αγοράς όσο και των οικονομολόγων. Πρόκειται για μια κίνηση που ερμηνεύεται ως «επιθετική» χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής, σε μια περίοδο όπου τα στοιχεία για την απασχόληση και τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ δείχνουν θετικές τάσεις. Ας εξετάσουμε, όμως, τα βασικά σημεία αυτής της απόφασης και τις προοπτικές για την οικονομία.
Το σκεπτικό της απόφασης
Η απόφαση της Fed να προχωρήσει σε μείωση του επιτοκίου προήλθε από την ανάγκη να διατηρήσει την ισορροπία μεταξύ του πληθωρισμού και των κινδύνων για την οικονομία. Η επιτροπή FOMC της Fed κατέληξε σε αυτή την απόφαση με ψήφους 11-1, με την αντίσταση της Διοικητού Μισέλ Μπόουμαν, η οποία προτιμούσε μια πιο ήπια μείωση κατά ένα τέταρτο της μονάδας. Η κίνηση αυτή δείχνει ότι, ενώ η πλειοψηφία των αξιωματούχων συμφωνεί με την ανάγκη επιθετικής δράσης, παραμένουν κάποιες ανησυχίες για το πόσο μακριά πρέπει να πάει η Fed στη μείωση των επιτοκίων.
Η ανακοίνωση της επιτροπής FOMC τόνισε ότι η απόφαση λήφθηκε «υπό το πρίσμα της προόδου στον πληθωρισμό και την ισορροπία των κινδύνων». Παρά την επιβράδυνση στην αύξηση της απασχόλησης και την άνοδο του ποσοστού ανεργίας, η ανεργία εξακολουθεί να παραμένει σε χαμηλά επίπεδα, ενθαρρύνοντας έτσι τη Fed να προχωρήσει σε αυτή την κίνηση χαλάρωσης.
Το «Dot Plot» και οι προβλέψεις της Fed
Πέρα από την απόφαση για τα επιτόκια, η Wall Street και οι οικονομολόγοι εξέτασαν επίσης το «dot plot» της Fed, το διάγραμμα στο οποίο οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής παρουσιάζουν τις προσδοκίες τους για τα επιτόκια τα επόμενα χρόνια. Αυτό αποτελεί έναν δείκτη για το πώς η Fed προβλέπει τη μελλοντική πορεία της οικονομίας και των επιτοκίων. Οι τριμηνιαίες προβλέψεις που δημοσιεύθηκαν ταυτόχρονα προσφέρουν μια πιο συνολική εικόνα για την αμερικανική οικονομία.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Fed, το ποσοστό ανεργίας για το τρέχον έτος αναμένεται να αυξηθεί στο 4,4%, ελαφρώς υψηλότερο από το 4% που είχε προβλεφθεί τον Ιούνιο. Παράλληλα, οι αξιωματούχοι της Fed αναθεώρησαν προς τα κάτω τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό στο 2,3% από το 2,6%, ενώ η πρόβλεψη για τον δομικό πληθωρισμό, που εξαιρεί την ενέργεια και τα τρόφιμα, επίσης μειώθηκε στο 2,6%.
Η επιτροπή προέβλεψε ότι το μακροπρόθεσμο ουδέτερο επιτόκιο θα κυμανθεί γύρω στο 2,9%. Αυτό δείχνει ότι, παρά τη βραχυπρόθεσμη επιθετική πολιτική χαλάρωσης, η Fed θεωρεί ότι το ουδέτερο επίπεδο επιτοκίων θα είναι αρκετά χαμηλότερο μακροπρόθεσμα.
Πάουελ: Κάναμε μια «καλή ισχυρή αρχή» – Τι είπε για τις επόμενες κινήσεις
Το σκεπτικό της απόφασης να εκκινήσει η Fed τον κύκλο της χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής με μια επιθετική μείωση επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης περιέγραψε μέσω της τοποθέτησης του και των ερωτήσεων που δέχθηκε στην καθιερωμένη συνέντευξη Τύπου ο πρόεδρος της Τζερόμ Πάουελ. Αν και χαρακτήρισε τη μείωση ως μια «καλή ισχυρή αρχή» τόνισε πολλές φορές ότι αυτή η κίνηση δε σημαίνει η κεντρική τράπεζα μπαίνει σε ένα νέο ρυθμό, καθώς θα συνεχίζει να παίρνει αποφάσεις βάση των δεδομένων.
Αναφερόμενος στο μέτωπο των πληθωριστικών πιέσεων είπε ότι είχε σημειωθεί αξιοσημείωτη πρόοδος αν και ο πληθωρισμός παραμένει πάνω από το στόχο της κεντρικής τράπεζας. «Ένα βασικό μέτρο του ρυθμού αύξησης των τιμών θα δείξει ότι ο πληθωρισμός μειώθηκε στο 2,2% τον Αύγουστο» εξήγησε και τόνισε ότι ο δείκτης τιμών των προσωπικών καταναλωτικών δαπανών (PCE) πλησίασε τον στόχο της Fed αφού τον Ιούλιο είχε διαμορφωθεί στο 2,5%. Το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης δεν θα δημοσιεύσει τον τελικό αριθμό PCE για τον Αύγουστο πριν από τα τέλη Σεπτεμβρίου.
«Η υπομονετική προσέγγισή μας κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους απέδωσε καρπούς. Ο πληθωρισμός είναι τώρα πολύ πιο κοντά στον στόχο μας και έχουμε αποκτήσει μεγαλύτερη εμπιστοσύνη ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά προς το 2%».
Οι ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό έχουν μειωθεί και οι καθοδικοί κίνδυνοι για την αγορά εργασίας έχουν αυξηθεί, συνέχισε και είπε ότι η επιβράδυνση της αύξησης της απασχόλησης «πρέπει να παρακολουθείται».
Ο Πάουελ δήλωσε ότι η αμερικανική αγορά εργασίας βρίσκεται επί του παρόντος «αρκετά κοντά» στη μέγιστη απασχόληση, αλλά επανέλαβε ότι η κεντρική τράπεζα έχει επίγνωση των ενδείξεων ότι η αύξηση της απασχόλησης έχει επιβραδυνθεί.
«Είναι σαφές ότι η δημιουργία θέσεων εργασίας έχει κινηθεί προς τα κάτω τους τελευταίους μήνες και αυτό πρέπει να το παρακολουθούμε», είπε. Δεν βλέπουμε ωστόσο αύξηση των αιτήσεων για επιδόματα ανεργίας ή των απολύσεων και δεν περιμένουμε κάτι τέτοιο, καθώς η στιγμή για να στηρίξουμε την αγορά εργασίας είναι όταν αυτή είναι ισχυρή, τόνισε.
Κανείς δεν πρέπει να χαρακτηρίσει την απόφαση και να πει ότι είναι ένας νέος ρυθμός
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ σημείωσε ότι οι προβλέψεις της κεντρικής τράπεζας για την πορεία των μειώσεων των επιτοκίων δεν συνεπάγονται μια επείγουσα διαδικασία.
«Δεν υπάρχει τίποτα στην (Περίληψη των οικονομικών προβλέψεων) που να υποδηλώνει ότι η Επιτροπή βιάζεται να το κάνει αυτό» είπε αναφερόμενος στο πόσο γρήγορα είναι πιθανό να μειώσει τα επιτόκια η κεντρική τράπεζα. Πρόσθεσε όμως ότι τα δεδομένα θα καθοδηγήσουν τις επιλογές νομισματικής πολιτικής και οι μειώσεις των επιτοκίων θα γίνουν ταχύτερα ή βραδύτερα ανάλογα με τις ανάγκες.
Ο Πάουελ στην εναρκτήρια δήλωσή του εξήγησε ότι η μείωση ήταν μια «αναπροσαρμογή» για την κεντρική τράπεζα και δεν δεσμεύτηκε για παρόμοιες κινήσεις σε κάθε επερχόμενη συνεδρίαση.
«Αυτή η αναβαθμολόγηση της πολιτικής μας στάσης θα βοηθήσει στη διατήρηση της ισχύος της οικονομίας και της αγοράς εργασίας και θα συνεχίσει να επιτρέπει περαιτέρω πρόοδο στον πληθωρισμό, καθώς ξεκινάμε τη διαδικασία μετάβασης προς μια πιο ουδέτερη στάση. Δεν βρισκόμαστε σε κάποια προκαθορισμένη πορεία. Θα συνεχίσουμε να λαμβάνουμε τις αποφάσεις μας από συνεδρίαση σε συνεδρίαση» επανέλαβε.
Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μείωσε τα επιτόκια κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, αλλά οι επενδυτές δεν θα πρέπει να υποθέσουν ότι θα συνεχίσει με αυτόν τον ρυθμό και στο μέλλον.
«Περιμέναμε. Και νομίζω ότι αυτή η υπομονή έχει πραγματικά αποδώσει καρπούς με τη μορφή της εμπιστοσύνης μας ότι ο πληθωρισμός κινείται σταθερά κάτω από το 2%, οπότε νομίζω ότι αυτό είναι που μας επιτρέπει να κάνουμε αυτή την ισχυρή κίνηση σήμερα». «Δεν νομίζω ότι κάποιος πρέπει να το δει αυτό και να πει: «Ω, αυτός είναι ο νέος ρυθμός»».
H οικονομία είναι σε καλή κατάσταση
Αναφερόμενος στην αμερικανική οικονομία είπε ότι οι λιανικές πωλήσεις και τα στοιχεία για το ΑΕΠ δείχνουν ότι αναπτύσσεται με σταθερό ρυθμό.
«Η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Αναπτύσσεται με σταθερό ρυθμό. Ο πληθωρισμός μειώνεται», δήλωσε.
Αντιδράσεις στην αγορά και προκλήσεις
Η απόφαση της Fed έγινε δεκτή με ανάμικτα συναισθήματα στην αγορά. Από τη μία πλευρά, η μείωση των επιτοκίων μπορεί να ενθαρρύνει την οικονομική ανάπτυξη, καθιστώντας τον δανεισμό φθηνότερο και ενισχύοντας τις επενδύσεις. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει ανησυχία για την επιβράδυνση στην αγορά εργασίας. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, εξέφρασε πρόσφατα την ανησυχία του για την αγορά εργασίας, σημειώνοντας ότι ενώ οι απολύσεις παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα, οι προσλήψεις έχουν επιβραδυνθεί σημαντικά. Αυτή η εξέλιξη μπορεί να αποτελεί ένδειξη ότι η οικονομία των ΗΠΑ εισέρχεται σε μια φάση επιβράδυνσης, παρά την επίμονη χαμηλή ανεργία.
Η αγορά εργασίας αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που θα επηρεάσουν τη μελλοντική πορεία της νομισματικής πολιτικής της Fed. Εάν η απασχόληση συνεχίσει να επιβραδύνεται και η ανεργία αυξηθεί περαιτέρω, η Fed μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσει σε νέες μειώσεις επιτοκίων για να στηρίξει την οικονομία.
Η απόφαση της Fed για μείωση των επιτοκίων κατά 50 μονάδες βάσης αντανακλά μια στρατηγική χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής, με στόχο τη στήριξη της οικονομίας εν μέσω επιβράδυνσης της απασχόλησης και μείωσης του πληθωρισμού. Η απόφαση αυτή μπορεί να βοηθήσει στην αναθέρμανση της οικονομίας, αν και παραμένουν ανησυχίες για την αγορά εργασίας. Η επόμενη περίοδος θα είναι καθοριστική, καθώς οι μελλοντικές αποφάσεις της Fed θα εξαρτηθούν από τις εξελίξεις στον τομέα της απασχόλησης και τις πληθωριστικές πιέσεις.
