Το ενδεχόμενο επιβολής έκτακτου φόρου στα τραπεζικά κέρδη προκαλεί έντονες συζητήσεις στον οικονομικό και πολιτικό τομέα. Παρά τη διαβεβαίωση από την ελληνική κυβέρνηση ότι δεν υπάρχουν σχέδια για μια τέτοια κίνηση, η προοπτική ενός φόρου συνεχίζει να απασχολεί την αγορά, ειδικά μετά την απόφαση της Ισπανίας να επεκτείνει αντίστοιχη φορολογική πολιτική στις τράπεζες. Η απόφαση αυτή προκάλεσε σημαντικές ρευστοποιήσεις στις ισπανικές τραπεζικές μετοχές, κάτι που επηρέασε και το Χρηματιστήριο Αθηνών, όπου οι τραπεζικές μετοχές δέχτηκαν πιέσεις. Ωστόσο, οι κυβερνητικές πηγές επιμένουν ότι δεν υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο για τη χώρα μας, με δεδομένες τις διαφορετικές οικονομικές συνθήκες.
Η ελληνική οικονομία βρίσκεται ακόμα σε στάδιο ανάκαμψης, μετά από μια δεκαετία κρίσης, και μόλις πρόσφατα πέτυχε την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας. Η σταθερότητα και η βελτίωση του επενδυτικού κλίματος αποτελούν πρωταρχικούς στόχους της κυβέρνησης, κάτι που καθιστά τον έκτακτο φόρο στις τράπεζες μια κίνηση υψηλού ρίσκου.
Η επιβολή έκτακτου φόρου στις τράπεζες θα μπορούσε να πλήξει σοβαρά την εικόνα της Ελλάδας ως φιλόξενου προορισμού για επενδύσεις. Μετά από μια σειρά στρατηγικών κινήσεων, όπως η αποεπένδυση του Δημοσίου από τις τράπεζες και η πώληση μεριδίων σε διεθνείς επενδυτές, η Ελλάδα προσπαθεί να προσελκύσει περισσότερα κεφάλαια και να ενισχύσει την οικονομική της δυναμική.
Η αποεπένδυση του Δημοσίου από τις τράπεζες πραγματοποιήθηκε σε μια περίοδο όπου οι αγορές έδειχναν αυξημένο ενδιαφέρον για την ελληνική οικονομία. Η επιβολή ενός έκτακτου φόρου λίγους μήνες μετά από αυτές τις εξελίξεις θα αποτελούσε αρνητικό μήνυμα προς τους επενδυτές. Θα υπονόμευε την αξιοπιστία της χώρας και θα προκαλούσε ανησυχία σχετικά με τη σταθερότητα της κυβερνητικής πολιτικής, ειδικά στον τομέα της κεφαλαιαγοράς.
Οι τραπεζικές μετοχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 24% της συνολικής κεφαλαιοποίησης του Χρηματιστηρίου Αθηνών. Οποιαδήποτε κίνηση που επηρεάζει αρνητικά τις τράπεζες έχει άμεσες επιπτώσεις στη χρηματιστηριακή αγορά. Το προηγούμενο του φόρου στα διυλιστήρια έδειξε πως τέτοιες πολιτικές μπορούν να προκαλέσουν σημαντική πτώση στις μετοχές των εμπλεκόμενων εταιρειών. Αντίστοιχες εξελίξεις στον τραπεζικό κλάδο θα οδηγούσαν σε αναταραχές και πτώση της αξιοπιστίας του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
Η κυβέρνηση επιθυμεί να προωθήσει την αναβάθμιση της ελληνικής κεφαλαιαγοράς σε ώριμη αγορά, προσελκύοντας περισσότερες διεθνείς επενδύσεις. Ένας φόρος στις τράπεζες θα ήταν αντιφατικός με αυτή τη στρατηγική, δημιουργώντας εμπόδια στην προσπάθεια ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας μέσω της αγοράς κεφαλαίων.
Μια ιδιαιτερότητα της ελληνικής τραπεζικής αγοράς είναι ο αναβαλλόμενος φόρος (DTC), ο οποίος αποτελεί βασικό μέρος της κεφαλαιακής δομής των τραπεζών. Ο DTC, που υπολογίζεται σε πάνω από 10 δισ. ευρώ, ενσωματώνεται στα κεφάλαια των τραπεζών και είναι κρίσιμος για τη χρηματοπιστωτική τους σταθερότητα. Η επιβολή ενός επιπλέον φόρου θα μείωνε τα κέρδη τους, περιορίζοντας την ικανότητά τους να αποσβένουν τον αναβαλλόμενο φόρο και να ενισχύουν την κεφαλαιακή τους θέση.
Τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης όσο και ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους σε μια τέτοια κίνηση. Ο πρωθυπουργός έχει επισημάνει ότι η τραπεζική κερδοφορία είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων του τραπεζικού συστήματος, όπως ο DTC. Αντίστοιχα, ο Γιάννης Στουρνάρας έχει υπογραμμίσει πως η επιβολή ενός τέτοιου φόρου στερείται οικονομικής λογικής, δεδομένων των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες.
Αντί για την επιβολή φόρου, η κυβέρνηση προκρίνει τη συνεργασία με τις τράπεζες για την ενίσχυση της αγοράς και την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών. Οι τράπεζες καλούνται να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη στήριξη της οικονομίας, με έμφαση στη διεύρυνση της πρόσβασης σε στεγαστικά δάνεια και τη μείωση των προμηθειών στις συναλλαγές.
Η συζήτηση για έναν έκτακτο φόρο στις τράπεζες αναδεικνύει τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει η ελληνική οικονομία. Παρόλο που ο φόρος αυτός θα μπορούσε να έχει πολιτικά οφέλη, οι επιπτώσεις του στο επενδυτικό κλίμα, το χρηματιστήριο και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα είναι δυσανάλογα μεγάλες. Η κυβέρνηση, αναγνωρίζοντας τη σημασία των τραπεζών για την ανάπτυξη της οικονομίας, προωθεί διάλογο και συνεργασία, αποφεύγοντας παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αναταράξεις.
