ΙΕΛΚΑ: Πώς η νηστεία της Σαρακοστής επηρεάζει της καταναλωτικές συνήθειες των Ελλήνων

Τον τρόπο με τον οποίο οι διατροφικές επιλογές λόγω νηστείας επηρεάζουν τις αγοραστικές συνήθειες, κατέγραψε το ΙΕΛΚΑ (Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών) στην πρόσφατη έρευνα καταναλωτικών τάσεων για το επόμενο διάστημα.

Με το δεδομένο πως σχεδόν 1 στους 2 Έλληνες νηστεύουν την Μεγάλη Εβδομάδα, το αποτύπωμα της νηστείας παρά το γεγονός ότι μετατοπίζεται σε συγκεκριμένες ημέρες, αγγίζει ακόμη και το 3% των πωλήσεων του λιανεμπορίου τροφίμων.

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από 2 έως 8 Μαρτίου 2024 με δείγμα 800 καταναλωτές από όλη την Ελλάδα.

Με βάση τα συνδυαστικά στοιχεία ερευνών του ΙΕΛΚΑ εκτιμάται ότι το 3% των πωλήσεων του λιανεμπορίου τροφίμων, δηλαδή περίπου 550 εκατ. ευρώ, σχετίζονται ή επηρεάζονται από τις διατροφικές και καταναλωτικές τάσεις της περιόδου της νηστείας. 

Όπως φαίνεται στο σχήμα 1:

• η πλειοψηφία των ερωτηθέντων σε ποσοστό 47% δηλώνουν ότι νηστεύουν την Μεγάλη Εβδομάδα (ποσοστό που ενδεχομένως να είναι μεγαλύτερο αν συμπεριλάβουμε και το 22% που αναφέρει ότι νηστεύει μόνο μερικές φορές).
• Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Το 2018 σε αντίστοιχη έρευνα του ΙΕΛΚΑ το 69% του κοινού δήλωνε ότι νηστεύει πάντα τη Μεγάλη Εβδομάδα και το 20% μερικές φορές, σύνολο 89%.
• Συνολικά όλη τη Μεγάλη Σαρακοστή δηλώνει ότι νηστεύει το 12%, ενώ συνολικά σε όλες τις νηστείες καθ’ όλο το έτος δηλώνει ότι νηστεύει το 12% των ερωτηθέντων. 

Παράλληλα στο πλαίσιο της μελέτης καταγράφονται μια σειρά από θέματα που αφορούν καταναλωτικές συνήθειες και θέματα υγείας/ευεξία και σχετίζονται με τη διατροφή την περίοδο της νηστείας. Συγκεκριμένα:

• Το 33% δηλώνει ότι του αρέσει να νηστεύει.
• Το 55% θεωρεί ότι η νηστεία κάνει καλό στην υγεία, αν και το 18% θεωρεί ότι
συνεισφέρει στη αύξηση του σωματικού βάρους, ενώ το 14% στη μείωση βάρους.
• Το 34% του κοινού θεωρεί ότι η διατροφή του την συγκεκριμένη περίοδο της νηστείας
κοστίζει περισσότερο ξοδεύοντας περισσότερα χρήματα απ’ ότι συνήθως.
• Το 27% δυσκολεύεται να βρει τι θα φάει, το 14% στα συμπληρωματικά γεύματα, ενώ
το 22% αγχώνεται σε σχέση με τη διατροφή του.
• Το 20% υιοθέτει φυτικά υποκατάστατα τροφών, ενώ το 14% επιλέγει περισσότερες
έτοιμες λύσεις και κονσέρβες, με τέλος ένα 7% να αυξάνει το φαγητό από delivery. 

Σε σχέση συγκεκριμένα με τις τροφές τις οποίες είθισται να νηστεύει το καταναλωτικό κοινό, όπως φαίνεται στο σχήμα 3, τη μεγαλύτερη δυσκολία φαίνεται ότι αντιμετωπίζει στο λάδι σε ποσοστό 76%, στα γαλακτοκομικά σε ποσοστό 62% και στα γλυκά σε ποσοστό 52%.

Αντίθετα στη νηστεία ψαριού και κρέατος αντιμετωπίζουν μικρότερες δυσκολίες σε ποσοστά 34% και 45% αντίστοιχα με μόλις 10% και 16% αντίστοιχα να δηλώνουν μεγάλη δυσκολία.


Παράλληλα όπως φαίνεται στο σχήμα 4, οι τροφές με τη μεγαλύτερη συχνότητα κατανάλωσης την περίοδο της νηστείας είναι τα φρούτα και τα λαχανικά, οι σαλάτες με σχεδόν καθημερινή κατανάλωση και ακολουθούν, ξηροί καρποί, ζυμαρικά και λαδερά περίπου 2 φορές την εβδομάδα 

Όσον αφορά την αξιολόγηση συγκεκριμένων σημείων πώλησης (σχήμα 5), τα καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνει το κανάλι του Σουπερμάρκετ στην ποικιλία νηστίσιμων ειδών με 75% και στην εξοικονόμηση χρημάτων με 58% και ακολουθούν η Λαϊκή αγορά με 15% και 29% αντίστοιχα και ο Φούρνος-Αρτοπωλείο με 8% και 11% αντίστοιχα.

Όσον αφορά το σημείο πώλησης το οποίο ο καταναλωτής ταυτίζει περισσότερο με τη διατροφή του την περίοδο της νηστείας, το Σουπερμάρκετ επιλέγεται από το 62% του κοινού, η Λαϊκή από το 15% και ο Φούρνος από το 7%. Το σουπερμάρκετ καταγράφεται και ως το πιο γρήγορο και εύκολο μέσο από το 76% και 66% του κοινού αντίστοιχα και ακολουθεί η λαϊκή αγορά με 15% και 19% αντίστοιχα.